Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
23
dawnejprzeszłościpojawiająsięwdyskursiepolitycznymzarównosamychWiet-
namczyków,jakitychwszystkichekspertów,którzyzalecająpowściągliwość
irozwagęprzedzbliżeniemHanoizWaszyngtonem.
Okrestenjestważnyrównieżzinnegopowodu–podkreślarolęczynni-
kachińskiegowomawianychrelacjach(zostanieuwzględnionywniniejszych
rozważaniach).Zdecydowaniestanowionzmiennąniezależnąwnaszychbada-
niach.Nietylkowpływanawzajemnerelacjeamerykańsko-wietnamskie,ale
teżdeterminujeokreślonezachowanieWietnamunaareniemiędzynarodowej.
P
rzedmiotemrozważańwniniejszejksiążceniejeststarożytnahistoriare-
gionu.Wartojednakpamiętać,żecywilizacjawietnamskawyrosłanagruncie
przemożnychwpływówcywilizacjichińskiej,awokresiedwóchdynastiichiń-
skich:HaniTang(IIIw.p.n.e.–939r.)władzanaobszarzeformującego
się
wdorzeczuRzekiCzerwonejpaństwawietnamskiegobyłasprawowana
zapośrednictwemchińskichgubernatorów,mianowanychprzezcesarzy.
TentysiącletniokresoznaczałdlaWietnamunapływchińskichwierzeńreligi-
jnych,systemówfilozoficznych,organizacjiżyciaekonomicznegoispołecznego,
jakrównieżsystemuedukacji,wzorcówetycznychczypisma.Cywilizacjachińska,
którejpoziomprzewyższałinneznanecywilizacjetegoczasu,niepotrafiłajed-
nakwpełnipodporządkowaćsobieWietnamu.Plemionazamieszkującetenob-
szar,zwaneprzezkronikarzychińskichYue,różniłysięwsposóbzasadniczy
odChińczyków,zarównopodwzględemetnicznym,wygląduzewnętrznego,
jakiobyczajowości.Odsamegopoczątkueksponowałyswojąodrębnośćichęć
zbudowaniarównoprawnychrelacji.Świadcząotymlegendy,którewhistoriografii
wietnamskiejprzekazywanesąjakodowódnabudowanietożsamościnarodowej
2
.
Utworzenieniezależnegopaństwawietnamskiegow939r.przezpierwszą
dynastięNgonieoznaczało,żeChinyzrezygnowałyzdominacjinadpołud-
niowymsąsiadem.Wietnampozostawałpaństwemwasalnym,ajego
niezależnośćzmieniałasięwróżnychokresach3.Popodpisaniuw1883r.poro-
zumieniawHue,któreformalniesankcjonowałoprotektoratfrancuskiwAn-
namie,WietnamczycyzwrócilisięopomocdoChin.Wlatach1883–1885
trwałaniewypowiedzianawojnazFrancją,wktórejregularneoddziałychińskie
CzarnychFlagodniosłykilkazwycięstw.Byłojednakzbytpóźno,bymogło
tocośzmienićiwroku1885ChinyuznałyprotektoratfrancuskinadWiet-
namemorazzagwarantowałyprzywilejedlaFrancjiwichpołudniowychprow-
incjach4.Kolejnedziałania,jużpodrugiejwojnieświatowej,wzmagałystrach
2HuuNgoc,SketchesforaPortraitofVietnameseCulture,Hanoi1995,s.6–190,309–372.
3
NatemathistoriiWietnamuzob.m.in.:W.Olszewski,HistoriaWietnamu,Wrocław1991;
NguyenKhacVien,VietnamaLongHistory,Hanoi1987.
4
SzerzejnatematpolitykichińskiejwobecIndochinwtymokresiezob.:V.Purcell,TeChinese
inSoutheastAsia,London–NewYork1951.
