Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
13
nego,którejreprezentantamipróczJ.PanejkibylitakżeT.Bigo,M.Jaroszyński
iA.Kroński11.
Teorianaturalistyczna,teoriapaństwowaiteoriapolitycznastworzyłypod-
walinywspółczesnejnaukiosamorządzie,awybranecechytychteoriiodnaleźć
możnawmodelachsamorząduprzyjętychwposzczególnychkrajach.Miałyone
równieżwpływnawspółczesnerozumieniesamorządu12.Ciekawypoglądnaideę
samorząduterytorialnegoprezentujeA.Kroński,któryuważa,żesamorządnie
jestbynajmniejwynikiemdążeniadodecentralizacjijakosystemuadministracji
państwowej,aletodecentralizacjajestwynikiemdążeniadosamorządu.Błąd
teoriipaństwowejsamorządu,zdaniemA.Krońskiego,poleganatym,żenie
uwzględniaonamomentupsychologicznegoidlategoskutekbierzezaprzyczynę.
Samorządbowiemniejesttylkoformądecentralizacji,awywołujejąprzez
powstrzymaniesiępaństwaodwkraczaniawsferępewnychsprawmiejscowych
ipozostawienieichorganomobranymprzezludnośćmiejscowąidziałającym
podnadzorempaństwa13.
WLeksykoniepolitologiiA.AntoszewskiiR.Herbutdefiniująsamorządjako
formęzaspokajaniazbiorowychpotrzeb,realizowanąprzezokreślonąspołecz-
nośćlubjejprzedstawicieli14.Wujęciusocjologicznymsamorządbardzoczęsto
utożsamianyjestzistnieniemspołecznościlokalnych–topodejściebardziej
korespondujezjegonaturalistycznąteorią.A.Karwińska,definiującspołeczno-
ścilokalne,odwołujesiędosłynnegoaforyzmuA.deTocqueville’a,którystwier-
dził,żegminazdajesiępochodzićwprostodBoga.Społecznościlokalnenależy
zatemrozumiećjakocałościspołecznezespolonewspólnotąterytorium,które
mająswojecechycharakterystyczne,określonytypładuspołecznego,dominujący
typgospodarki,wzorykonsumpcji,styleżycia15.Obatenurtymyślowe,odnosząc
siędotejsamejmaterii,zdająsiępokazywaćjązdwóchróżnychstron.Zjednej
stronymamydoczynieniazistnieniemwspólnotlokalnych,którewdużejmierze
oddolnietworzągminę,zdrugiejnatomiastsamorządzderzasięzfunkcjonują-
cymporządkiemprawnymiadministracyjnąorganizacjąpaństwa.Wartojednak
11Szerzejzob.:E.J.Nowacka,Samorządterytorialnyjakoformadecentralizacjiadministracji
publicznej,LexisNexis,Warszawa2010,s.13-32;E.J.Nowacka,Spóropojęciesamorząduteryto-
rialnegowdoktrynieprawnejokresumiędzywojennego,„SamorządTerytorialny”1992,nr4(16),
s.3-11.
12K.Owsiak,op.cit.,s.134.
13A.Kroński,Teorjasamorząduterytorjalnego,NakłademZwiązkuPowiatówRzeczypospo-
litej,BibliotekaPolska,Warszawa1932,s.23-24.
14A.Antoszewski,R.Herbut,Leksykonpolitologii,WydawnictwoAlta2,Wrocław2002,
s.397.
15A.Karwińska,Gospodarkaprzestrzenna.Uwarunkowaniaspołeczno-kulturowe,Wydaw-
nictwoNaukowePWN,Warszawa2008,s.31.
