Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp.Transplantacjajakowyzwanie
na,jeślipotrafiwyzwolićsiływewnątrzpsychicznedozmaganiasięznią,prowadzące
doobniżeniaprzeżywanegolękuiukształtowaniaswoistejpozytywnejpercepcjisie-
bie,sprzyjającejakceptacjisiebiewrolichoregoimobilizującejdoaktywnegouczest-
niczeniawprocesieleczenia.Badaniateukazaływnież,żechęćżyciaiprzetrwania,
czyliaktywnośćpsychicznaczydyspozycjaosobowościowa,określonapóźniejjako
odpornośćuKobasy(1982),poczuciekoherencjiuAntonovsky᾽ego(1979),poczu-
ciesamoskutecznościuBandury(1977),pozytywnasamoocenauWrony-Polańskiej
(1983),możebyć„czynnikiem”prowadzącymdozdrowia.
Jednakżepozytywnemyślenieorazdziałaniestymulująceipodtrzymującesiłę
przetrwanianiemająpowszechnegocharakteru,jaksugerujeTaylorwteoriiadaptacji
poznawczej,alezgodniezdoświadczeniamiibadaniamiwłasnymionecharakte-
rystycznedlatychchorych,którzypotrafiąpokonaćnegatywneemocjeipogodzićsię
zchorobą,awkonsekwencjizaakceptowaćsiebiewrolichoregoorazwyzwolićak-
tywnośćwewnątrzpsychicznąibehawioralnąprowadzącądoskutecznegozmagania
sięzchorobąwceluodzyskaniazdrowia.
Badania,ukazującepozytywnąrolęmechanizmówrepresyjnychiregulacyjną
funkcjęobrazuja,aogólnieznaczenieosobowościwzmaganiusięzbiałaczką,stały
siępodstawązbudowanianapoczątkulat80.ubiegłegostuleciamodelupracypsy-
chologazchoryminabiałaczkęorazprogramupsychoterapeutycznegoskoncentro-
wanegowokółobrazusamegosiebiejakonadrzędnegoregulatorafunkcjonowania
człowiekawzdrowiuiwchorobie(Wrona-Polańska1983,1996a,2003).Wynikitych
badańwskazałynaterapeutyczną,edukacyjnąipromującązdrowierolęinterdyscy-
plinarnejwspółpracypsychologaklinicznegozzespołemleczącymwoddziaływaniu
nachorychsomatycznieiichrodziny.Przyczyniłysięwznacznymstopniudoupo-
wszechnieniasięrolipsychologaklinicznegowmedycynieorazstałysięinspiracją
późniejszychbadańautorkinadzdrowiem.
Drugimźródłeminspiracjibyłafascynacjaproblematykązdrowiaichęćkontynu-
acjiwielkiejtradycjibadańnadzdrowiem,zapoczątkowanychirealizowanychprzez
ProfesoraJulianaAleksandrowiczaorazjegozespółodpoczątkulat60.ubiegłegostu-
lecia.Jakotwórcatrzeciejrewolucjizdrowotnej,zainicjowanejkonferencjąnaukowo-
-humanistycznąwKrakowiewroku1972,dążyłondointerdyscyplinarnego,systemo-
wegoujęciazdrowiajakoprocesu,nadaniamuranginajwyższejwartościijegopro-
mowaniaorazzwiększeniaświadomościjednostkowejispołecznejdotyczącejzdrowia
poprzezinterdyscyplinarnąwspółpracęspecjalistówróżnychdziedzinnauki,wtym
takżehumanistówinauczycieli,aby„nasycaliświadomośćmłodzieżyidorosłychwie-
dząotym,cosprzyjazdrowiujednostekispołeczeństwa”(Aleksandrowicz1979,s.41).
Przykłademcałościowegoiświadomegoujęciaproblematykizdrowiabyłasenten-
cjaznajdującasięuwejściadoKlinikiHematologiiAMwKrakowie,którąkierował
28lat:„Klinikanietylkoleczy,aleuczyjakżyć,byzachowaćzdrowie”
.Stałasięona
hasłemzachęcającymdoświadomegopodejmowaniazdrowegostylużyciawcelu
promowaniazdrowiaiprofilaktykichorób.
Jakoczłonekzespołuleczącegoautorkazostałaosobiściewciągniętaworbitębadań
nadzdrowiemirównocześniejakbyzobowiązanadokontynuowaniategoważnego
13