Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
JadwigaMizińska
negoentuzjazmuwpoemacieDobrzenawoływałdoDpoganianiakobyłyhistorii”
czywręczdojejDzajeżdżenia”.
Przekładającjegowezwanienajęzykprozy,powiedziećnależy,iżchodzio
dokonywanietakichingerencjiwistniejącą,opresyjnąiprzygnębiającąsytuację,
którebynasamoistnym,powolnym(nieprzyjaznymdlarewolucjonisty)biegu
dziejówwymuszałyrealizacjęplanówradykalnegoiprzyspieszonegoulepszenia
świata.
Takwięcutopiedopuszczają,czywręcznakazująkoniecznośćswoistego
gwałtunaczasie,zakłóceniajegomonotonnego,nazbytleniwegoprzepływuna
rzecznagłegoskoku.GünterGrassująłtojakoprzeciwstawienieDruchuślimaka”
Dgalopowirumaka”.JanMiziński,analizująctęmetaforę,zaGrassemzjegody-
daktycznejpowieściZżyciaślimakaprzytaczawierszykmającyprzekonywaćjuż
najmłodszedziecidospecyficznejDślimaczej”drogiantyrewolucyjnegopostępu.
–Acodlaciebieznaczyślimak?
–Ślimaktopostęp.
–Acototakiegopostęp?
–Byćtrochęszybszymodślimaka.
PrzytaczająctenwierszykzaGrassem,Mizińskikomentujetonastępująco:
Kluczowametaforanajmocniejodciskasięnarygorystycznieskomponowanymtekście
Pamiętnika,gdyżmaznaczeniepodstawowedlaGrassowskiegoujęciahistorii.Obokślima-
kapisarzstawiamianowiciejakopojęcieprzeciwstawneDrumaka”(Russ),bywtensposób
zdystansowaćsiędoHeglowskiejmetafizykipaństwaispołeczeństwaorazjegowykładni
dziejów,któresamGrasscałkowicieodrzucajakopodstawęwszelkiegorewolucyjnegoro-
mantyzmu(takżenacjonalistycznego)(Miziński,1994,s.53).
NiechęćGrassadoHeglajakoDpraojca”marksistowskiejkoncepcjijednora-
zowegorewolucyjnegozrywu,przeciwstawieniebłyskawicznymskokomgalo-
pującegorumakapowolnegoleczsystematycznegoruchuślimaka,podyktowane
sąwiedząpisarzaotragicznychskutkachDpoganianiakobyłyHistorii”.Szalone
tempogaloputowyrazijednocześniemiaranagromadzonychwspołeczeństwie
negatywnychuczuć:niezadowolenia,frustracji,gniewuipłynącejznichniecier-
pliwości.Przyćmiewająoneracjerozumuirozsądku,powodującnieprzewidy-
walneszkodytakżedlasamychrewolucjonistów.
Szczególnieinteresującejestto,iżwtrakcierewolucyjnegoskokuzachodzi
cośwrodzajumentalnegozatrzymaniazegarówikalendarzy.WielkaRewolu-
cjaFrancuskaczyteżrosyjskarewolucjapaździernikowa,naznakcałkowitego
zerwaniazeznienawidzonąprzeszłością,nadawaływłasnenazwymiesiącom,
znosiłypodziałdnitygodnianaroboczeiodświętne.Wzamianustanawiały
specjalneświętawrodzajunabożnieczczonejrocznicyrewolucji.Pozwycięskim
przewrocie,mającymurzeczywistniaćutopijnąwizjęDprzerwywczasie”,ogła-
