Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
46
AGNIESZKACHODUŃ
Jednaktowłaśniezewzględunapewnewłaściwościjęzykoweomawia-
nychtekstówwskazujesięnaróżnicemiędzyjęzykiemprawnyma–gene-
ralnierzeczujmując–językiemogólnym.Różnicetezauważajązarówno
prawnicy,jakijęzykoznawcy,atakżepoprostuużytkownicyjęzykapol-
skiego,tyleżesątoHróżne”różnice.Najednewskazująjęzykoznawcy,na
drugie–prawnicy,aniekiedynajeszczeinne–użytkownicyjęzykapol-
skiegoniebędącyprawnikamiczyjęzykoznawcami.Niektórezróżnic,które
zostanązaprezentowaneiomówionewniniejszymopracowaniu,mającha-
rakternormatywny(wyznaczonyprzezobowiązująceprzepisyprawne3),
innenatomiast–zostaływypracowaneprzezszerokorozumianąkulturę
prawną.
Użycietrybuoznajmującego
jakosposóbwyrażenianormatywności,aniedeskrypcja
Tekstyaktówprawnychcechujeprzyjęciezałożeniaoichnormatywności.
Stądmimopozornieopisowegocharakteruwypowiedziwnichzawartych,
jakotekstyprawne,musząonebyćodczytywanedyrektywalnie.Ztymzało-
żeniemonormatywnościwiążesiępoziomowośćtekstówaktówprawnych.
Dlategoteżpozorniedeskryptywnapostaćtychtekstówmożenastręczać
osobomnieznającymomawianejcechytekstówprawnychtrudnościzich
odczytaniem,anawetpowodowaćistotnewtymzakresienieporozumie-
nia.WypowiedźHRozprawaodbywasięjawnie”możebyćodczytanajako
informacjanatematjawnościrozprawy.Natomiastjakoprzepisprawny
wypowiedźta,poprawnieodczytana,stanowinakazadresowanydokogoś,
byzachowałsięwtakisposób,abydopuścićdouczestnictwawrozprawie
wokreślonymcharakterzeokreśloneosoby.
Przyodczytaniutejwypowiedzijakodeskryptywnejkoniecznajestwiedza
językowanatematznaczeńwyrazówjątworzących.Jeślinatomiastwypo-
wiedźtamabyć,zgodniezzałożeniemonormatywnościtekstówprawnych,
potraktowanajakoprzepisprawny,którymacharakternormatywny,wów-
czastawiedzajęzykowajesttylkojednymzelementówwiedzyniezbędnej
dotego,byodczytać(zrekonstruować)zniejwypowiedźnormatywnązawie-
rającąelementyokreślające,komunakazujesiętakietoatakiezachowanie
wokreślonychokolicznościach.OczywiściewypowiedźHRozprawaodbywa
3RozporządzeniePrezesaRadyMinistrówzdnia20czerwca2002r.wsprawieHZasad
technikiprawodawczej”(Dz.U.2016,poz.283)(dalej:ZTP).
