Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Oniektórychswoistościachjęzykaprawnego
49
siętooczywiścieznazwamigeneralnymiiokreśleniemnazwpodmiotów
prawapoprzezcechy,anieindywidualnie.Stądteż,mimożewprzepisach
prawnychwystępujenazwapracownik,tonazwataodnosisiędokażdego,
ktomacechębyciapracownikiem,aniedojednejosoby,itowdodatku
mężczyzny.Wpolskichtekstachaktówprawnychnierozróżniasiębowiem
rodzajunaturalnego,dlategoteżużycierzeczownikawliczbiepojedynczej
rodzajumęskiegostanowistandardoweokreślenienaprzykładadresata
danegoobowiązku.
Wnaturalnysposóbpowstajepytanie,dlaczegoniemożnaużyćliczby
mnogiej.Można,alewówczasprzesądzałobytowłaśnieoHmnogości”,pod-
czasgdyużycieliczbypojedynczejnieprzesądzaoliczbiedesygnatówdanej
nazwy,alejedynieocechach,jakietendesygnatpowinienmieć,bybyćdesy-
gnatemtejwłaśnienazwy.Opisanąsytuacjęilustrujenastępującyprzykład
przepisuKodeksupracy:HArt.203.§1.Młodocianegoniewolnozatrudniać
wgodzinachnadliczbowychaniwporzenocnej”.
Zdarzająsięoczywiścietakiesytuacje,wktórychwtekścieaktuprawne-
goużywasięliczbymnogiej.Najczęściejpowodowanejesttodwomaczyn-
nikami:
•względamistylistycznymi(gramatycznymi);
•zaznaczeniemprzezużycieliczbymnogiejtego,żechodziwłaśnie
oliczbęmnogą(użycieliczbypojedynczejnieprzesądzabowiemotym,
żemamydoczynieniazjednymdesygnatemnazwy,aleotym,żejest
tonazwarodzajowa).
Podobnierzeczwyglądawprzypadkuużyciawtekścieaktuprawnego
rodzajużeńskiego,awłaściwiejegosporadycznegowystępowania.Podsta-
wowąformąjestbowiemrodzajmęski,cojestpowodowanerodzajowym
określeniempodmiotów,doktórychadresowanesąnormyprawnezawarte
wtychtekstach.WartoprzypomniećsłowaJanaBaudouinadeCourtenay,
którypisał:
Wszelkieprawidła,maksymy,ustawy,artykułypraw,trzymanewtonieogólnymisto-
sującesiędowszystkichmieszkańców,redagowanesąwrodzajumęskim,dokładniej
(mężczyźnianym,(wirylnym)”[BaudouindeCourtenay1984,221].
Niemniejrzeczownikirodzajużeńskiegowystępująwtekścieaktupraw-
nego,alejaknarazieniejesttopowodowanezaznaczeniemrównościpłciczy
teżrealizacjązaleceniaRadyEuropywsprawieeliminacjiseksizmuzjęzyka4.
4ZalecenienrR(90)4KomitetuMinistrówRadyEuropydlapaństwczłonkowskich
wsprawieeliminacjiseksizmuzjęzyka,przyjęte21lutego1990r.
