Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
1.WykolejeniespołecznewujęciuCzesławaCzapówa
egocentrycznego(np.chęćzdobyciaokreślonychdóbrzawszelkącenę)oraz
egoizmusocjocentrycznego(np.chęćwykonaniaczegoś,cozadowoliczłonków
grupyrówieśniczej).Egoizmuosóbwykolejonychspołeczniemożewiązaćsię
zmotywacjądodatnią(polepszaniewłasnegosamopoczuciaprzezdominację)
lubujemną(np.uczucienudyorazświadomośćobojętnościilekceważenia
zestronyinnychznaczącychosób).Ponadtomożełączyćsięzmotywacją
a)emanacyjną(osobaniejestświadomacelu,azachowaniesięmacharakter
mechanizmuobronnego,któregojedynąfunkcjąjestzagłuszenieirracjonalne-
golęku),jakib)sensowną(osobajestświadomacelu).
1.2.Nastawienia
Jednymzpodstawowychtwierdzeńteoriiwykolejeniaspołecznegojest
uznanie,żewszystkierodzajeustosunkowańsązewnętrznymwyrazemmotywa-
cji,rozumianej,jakoprocespsychicznejregulacjiczynności.Czapówrozumiał
pojęciepostawyjakookreślonącodostrukturycałość,naktórąskładająsię
nastawienia(dyspozycjedoskłonności,decydująceowystępowaniuokreślo-
nejaktywności).Innymisłowy,postawajestswoistymukładempsychicznym,
wktórymustosunkowaniasąjegozewnętrznąfunkcją,motywacjezaśjego
funkcjąwewnętrzną.Strukturapostawyzostałaprzedstawionanaponiższej
rycinie.
spostrzeżeniowe
nastawienie
nastawieniepercepcyjne
(poznawcze)
światopogląd
czynności)–funkcjawewnętrznapostawy
ustosunkowanie(jakocechyczynności)
przekonaniowe
motywacja(psychicznaregulacja
nastawienie
–funkcjazewnętrznapostawy
pobudzeniowe
nastawienie
nastawieniepreferencyjne
(emocjonalne)
hierarchia
wartości
nastawienie
popędowe
Rycina1.Strukturapostawyijejuwarunkowania(źródło:Czapów,1978,s.131)
