Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.6.WeryfikacjaempirycznateoriiwykolejeniaspołecznegoCzesławaCzapówa...
35
ZdaniemCzapówaniewkażdymprzypadkuprzyswajaniewzorówaktyw-
nościantagonistyczno-destruktywnejdokonujesięjakorezultatprzynależno-
ścidodyssocjalnychkręgówpodkulturowych.DlategoteżDmusiistniećjakiś
procesoddziaływaniaspołecznego,choćbyjegorezultatembyłowyłącznie
przyswojeniesystemuwartościutylitarnych.Dopierobowiemoddziaływania
społecznekształtująukładypsychiczne,warunkująceaktywnośćantagoni-
styczno-destruktywną”(Czapów,1978,s.146).Owystąpieniudziałalności
antagonistyczno-destruktywnejdecydujeprocesuczeniasię.
1.6.Weryfikacjaempirycznateoriiwykolejeniaspołecznego
CzesławaCzapówa:aktualnystanbadańiuwagikrytyczne
TeoriawykolejeniaspołecznegoCzesławaCzapówadodniadzisiejszegojest
jednąznajbardziejpopularnychteoriiwobszarzeresocjalizacjiipedagogikire-
socjalizacyjnejwPolsce.Wychowanieresocjalizujące,wktórymteoriatazostała
zaprezentowana,stanowiklasykędziełotejtematyce.
Czapów,byćmożezuwaginaswojąprzedwczesnąśmierć,nieprzedstawił
dowodówempirycznychnapotwierdzenieistnieniatypówwadliwejintegracji
postaw(niewiemyteż,czyzamierzałzrealizowaćtakicel).Najprawdopodob-
niejkoncepcjaantagonizmudestruktywnegobędącaczęściąteoriiwykolejenia
społecznegowynikazdoświadczeniazawodowegojejautora,czyliinnymisło-
wyzobserwacjiorazanalizteoretycznych.
PodsumowującteorięCzapówa,niemożnaniezauważyć,niektórepoję-
ciatworzącenieprzedstawionezbytjasno.Czapówzjednejstronypisze,
żeczynnościrozumianejakowskaźnikipostawyoprócztego,żeszczególną
odmianązachowania,torównieżodznaczająsięokreślonymustosunkowaniem
wobecbodźcówpochodzącychześrodowiskazewnętrznego,azdrugiejstrony
twierdzi,że:D[…]zajmującsięproblemempostaw,zajmujemysiętymsamym
specyficznymidlaczłowiekaczynnościami,ujmowanyminiewaspekciewy-
konania,alewaspekcieustosunkowania”(1978,s.103).Obiewypowiedzinie
wyjaśniająwsposóbklarowny,czymwszczególnościjestpostawa.Wświetle
pierwszegozprzytoczonychfragmentówwskaźnikiempostawyjestokreślony
rodzajzachowania,aletakżeustosunkowaniesięwobecbodźcówpochodzących
ześrodowiskazewnętrznego.Drugiprzytoczonyfragmentnatomiastwydaje
sięwykluczaćDwykonanie”.
Wątpliwościbudzirównieżto,dlaczegoupodstawnastawieńpopędowych
autorumieściłhierarchięwartości?Kwestiapodzielanychwartościbowiem
wydajesiębyćbardziejzwiązanazesferąpoznawczą,aniepopędami.
Kolejnewątpliwościdotyczątakżeopisutypówwadliwejintegracjipostaw,
któreniezbytprecyzyjne.Czapówzresztąposługiwałsięprzytymprzykła-