Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
językiemaluzjipojęciowych(ainnegoniestetynieposiadamy),
tostwierdzićtrzeba,żenowytypemocjimuzycznejreprezentowany
przezjazzjestwswymzasadniczymtrzonieantyromantyczny.Pewne
nalotyemocjonalizmuinastrojowościtypuromantycznego,anawet
pewnepiętnosentymentalizmuodnaleźćjeszczebyłomożnawjazzie
nowoorleańskim(niewolnebyłyodnichprzedewszystkimtematy,
niektóre„blues”)—łączyłosiętomożezbardzojeszcze
romantycznymcharakteremówczesnejchromatykijazzowej.
Późniejszynatomiaststyljazzowyzdecydowanieoddaliłsię
odromantyzmu.Nieznaczyto,rzeczprosta,żeoddaliłsię
oduczuciowości—przeklętymnałogiemnaszegomyślenia(araczej
możenałogiemczystosemantycznym,błędemwwyrażaniusię)jest
kojarzeniewszelkiejuczuciowościzromantyzmem.Innesąprzecież
uczuciakonającegoSiegfrieda,ainnemelancholijnegokarpia
zwierszaApollinaire’a.Jazzwywołujeemocje,uczuciaczynastroje
niezwyklesilne,czasemwręczwstrząsająceiprzyprawiająceo,trudne
doopanowania,podniecenie,leczsątoemocjewłasne,nowe,nie
posiadającejeszczeswegoustalonego,skostniałegojęzyka
kojarzeniowo-pojęciowego.Jazzjestjeszczemłody,czekanaswoich
estetykówatakżeapologetów,którzykwiecistymjęzykiemopowiadać
nambędąojego„uczuciowejtreści”.Narazie,naszczęście,treść
taniejestjeszczerozszyfrowana,emocjamuzycznajazzupozostaje
więcsobą,czymśnowym,niepokojącym,zagadkowym,aleprzecież
powszechniepotrzebnym,poszukiwanym,pożądanym.Ktoś
powiedział,żekażdanowaepokajestsfinksem,któryumiera,gdy
ludzierozwiążąjegozagadkę.Epokajazzujeszczenieumiera.
Fakt,żenowasztukawyrażanowytypemocjiświadczyotym,
żesztukataniejestczymśoderwanym,żewyrastazwielkiego
uniwersalnegopniaepoki,żewjakiśsposób,wsposóbrównoległy
doinnychdziedzinludzkiejaktywnościskładasięnaklimatczasu,
nasmakczasu.Byćmoże,żetajemnicaemocjonalnego,anie
romantycznegooddziaływaniajazzuzawierasięwjegouporczywie
wybijanymparzystymruchurytmicznym,towarzyszącymniezmiennie
takżeilirycznymkantylenom,asięgającymwjakiśsposóbdordzenia
temperamentuwspółczesnego.Niewątpliwyjesttuparalelizm
zupodobaniemdoobsesyjnegoruchu,wykazywanymprzeztwórców
muzykiartystycznejnaszegostuleciazeStrawińskim,Bartokiem
iProkofiewemnaczele.Wkażdymrazie,epokatusiedzi
—topewne.Anowytypemocjiłączysiębezpośrednioznowymi
formamiodbiorumuzykiiwogólesztuki,znowymstylemżycia,
