Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PERSPEKTYWYJAZZU
WielkidyrygentwspółczesnyLeopoldStokowski,powiedział,
żejazzjestnajbardziejzdumiewającymzjawiskiemwcałejhistorii
muzykiświatowej.Wzdaniutymniemacieniaprzesady.Jazz
torzeczywiściezjawiskozdumiewające,adziś,pokilkudziesięciu
latachrozwoju,perspektywyjegonatleogólnejsytuacjiwmuzyce
iwogólewsztuceświatowejsąwręczznakomite.Chciałobysię
wykrzyknąćparafrazującWyspiańskiego:„jazzpotęgąjestibasta!”
Jakkażdezjawiskowielkie,żyweinowe,jazzjestsyntezą
sprzeczności.Pobieżnyjużspistychsprzecznościmówi
orewelacyjnościiniepowtarzalnościsamegozjawiska.Posłuchajmy:
muzykastworzonaprzez„szarych”ludzi,przeznikomunieznanych
amatorów,którejwykonawcyosiągnęliwniedługimczasieszczyty
wirtuozeriiinstrumentalnej;muzykadlanaswjakimśsensie
„egzotyczna”,mającaważnekoneksjezfolkloremmurzyńskim
iamerykańskim,ajednocześniewsposóbrewelacyjnieświeży
wyzyskującawszelkieosiągnięciaartystycznejtwórczości
europejskiej;muzykawzałożeniachswych,jeślinietaneczna,
towkażdymrazierozrywkowo-popularna,stosującajednocześnie
wswymjęzykudźwiękowymwszelkienajbardziejnapozórelitarne
zdobyczeieksperymentyświatowejawangardy;iwreszciemuzyka
naderspecyficzna,związanaściślezpewnymiśrodowiskami
odtwórczymi,którauzyskałazarazempiętnoświatowego
uniwersalizmu,działającjakmagnesnaswychzwolenników
iwielbicieliwewszystkichkrajach.Tychparęsprzecznychcech
wystarczy,abyuznać,żejazztojakaśniezwykleosobliwa„jedność
wwielości”,nadktórąnikomunieudasięprzejśćłatwodoporządku.
Jazzpokilkudziesięciulatachrozwojustałsiępaństwemwpaństwie
muzyki,itopaństwem,któregoistnienieipotęgęuznaćmuszą
wszyscy,dokumentująctouznanienawiązaniemoficjalnych
stosunkówdyplomatycznych.Zresztąnaprzestrzeninaszegostulecia
wielukompozytorów„muzykipoważnej”nawiązywałonawłasnąrękę
takiestosunki,udzielającjazzowilubjegowpływomwiększegolub
mniejszegomiejscawtymczyinnymokresieswojejtwórczości.
WystarczytuwymienićnazwiskaRavela,Strawińskiego,Hindemitha,
Kreneka,Weila,Haby,Milhauda,Szostakowicza(baletZło
ty
