Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Wymienionemonografie,artykułynaukoweorazopracowaniaźródło-
wepodejmowałyepizodycznie,wróżnymzakresiewątekbędącytematem
badawczymniniejszejpublikacji.Stanowiłygokrótkiewzmianki,ograni-
czającesiędoopisukontrowersjiwgroniestańczykówcodookreśleniatak-
tykidziałaniapolskichelitwobecmocarstwzaborczych–głównieAustrii
iRosji.Wczęściprac,przypodjęciuzagadnieniaanalizstańczykównate-
matprzemiancywilizacyjnychwXIXstuleciu,sygnalizowanodostrzegane
przeznichzróżnicowanieprzebiegutegoprocesuwramachposzczególnych
państweuropejskich.Namarginesiepojawiałysięinformacjedotyczące
odniesieńreprezentantówstańczykówdopolitykizagranicznej;zwłaszcza
wnawiązaniudomocarstwzachodnichipotęgrozbiorowych.
Znacznieszerzejaspektstosunkówzewnętrznychnajsilniejszychpaństw
StaregoKontynentubyłpodejmowanywkontekściedziejówpowszechnych
wXV–XVIIIw.Wiązałosiętozzainteresowaniamistańczyków,tworzą-
cychrównocześnietzw.krakowskąszkołęhistoryczną,odnoszącymisiędo
ustaleniaprzyczynkryzysuiupadkuPierwszejRzeczypospolitej.Takwe-
stiastanowiładlanichasumptdoczynieniadygresji,odnoszeniaanalogii
międzywypadkamizprzeszłościawspółczesnymiimrealiami.Dotyczyło
tozwłaszczahipotetycznychrozważańfunkcjonowaniapaństwowościpol-
skiejwówczesnymukładziesiłmiędzynarodowych;wnioskitebyłyrównie
negatywne,gdyżmiaływspieraćichzasadniczypoglądokierowaniusię
realizmempolitycznym,cooznaczałoakceptacjęstatusquoiwjegoramach
poszukiwaniedrógdozapewnieniabytunarodowego(czylifaktycznieauto-
nomiiwramachmocarstwzaborczych).Jednymzorędownikówrozwijania
refleksjiwtymduchubyłwspomnianyjużHenrykLisicki.Jegopoglądy
stałysiępretekstemdoukazaniafermentuintelektualnegowśródkrakow-
skichkonserwatystówwkwestiiocenbieżącejsytuacjimiędzynarodowej
wXIX-wiecznejEuropie,wktórejznajdowaliuzasadnieniedlakonceptu
trójlojalizmu.
Podwzględemkonstrukcyjnymniniejszarozprawaskładasięzsześciu
rozdziałów.Wpierwszym,ocharakterzewprowadzającym,przedstawio-
nazostałatwórczośćpublicysty,historykaipisarzahistorycznegoHenryka
Lisickiego.Umożliwiłotoprezentacjęjegozachowawczegoświatopoglądu,
12
