Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
przypomocypaństwtrzecich(niezależnieodmodelustosunkówmiędzy-
narodowych–koncertumocarstwzlat1815–1879czytzw.systemunwro-
gichkoalicji”zkońcategożstulecia).Wżadnymznichbowiemczołowe
potęgieuropejskienieuwzględniałymożliwościjegorestytucji,widząc
wtymtylkozagrożeniadlaichpartykularnychinteresów.Podobniebyło
zmożliwościąodbudowypolskiejpaństwowościdziękiudanemupo-
wstaniulubrewolucjispołecznej(prowadzonejnaziemiachpolskichczy
wramachogólnoeuropejskiegoprzewrotuwcelubudowyeuropejskiej
republikinludowej”).Tepesymistycznewnioskibyłyźródłemdiagnozy
zdaniemstańczykówuzasadniającejtrójlojalizmpolskichelitwstosunku
doposzczególnychpaństwzaborczych(pozwalającychutrzymaćautono-
mięjakGalicja,awprzypadkuKrólestwaiPoznańskiego–podjąćdopie-
rowtejmierzezabiegi).
Jakjużzauważono,zagadnieniewskazaniaźródełprzyjęciaprzezstańczy-
kówtrójlojalizmujakowynikuanalizysytuacjimiędzynarodowejwEuropie
wpolskiejhistoriografiiniezostałodotądujętewformieodrębnejpublika-
cji,mimożeproblematykaaktywnościpolitycznej,refleksjihistoriozoficznej
środowiskakrakowskichkonserwatystówbyłajużwielokrotniepodejmowa-
nawpolskiejliteraturze.Podstawowymipublikacjamiwtejmierzesąna-
daluznanedziełapowstałewostatniejćwierciXXw.:MichałaJaskólskie-
go7,RyszardaRettaLudwikowskiego8,HenrykaMichalaka9,Konstantego
Grzybowskiego10iAndrzejaWierzbickiego11.Widocznejestwciążtakże
7M.Jaskólski,Kaduceuspolski;idem,Konserwatyzm–nacjonalizm.Studianadkon-
frontacjamiideowymikonserwatyzmukrakowskiegoidemokracjinarodowejprzed
1914r.,Kraków1989.
8R.R.Ludwikowski,Szkicenatematgalicyjskichruchówimyślipolitycznej(1848–
1892),Warszawa1980;idem,Głównenurtypolskiejmyślipolitycznej1815–1890,
Warszawa1982.
9H.Michalak,JózefSzujski.
10K.Grzybowski,Szkołahistorycznakrakowska.MichałBobrzyński(1849–1935).
StudiazdziejówWydziałuPrawaUniwersytetuJagiellońskiego,Kraków1964.
11A.Wierzbicki,Europawpolskiejmyśli;idem,Wokół„czarnejlegendy”historiografii
krakowskichkonserwatystów,nKwartalnikHistoryczny”(dalej:nKH”)1997,nr2,
s.63–87.
10
