Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Wprowadzenie
liczbyokoło26milionówmiałoprzypadaćnaregionAfrykiSubsaharyjskiej,
wtym16milionówznichmiałoprzekroczyćgranicępaństwaswojegoobywa-
telstwa
3
.OgółemONZszacuje,żejużokoło33milionówAfrykanówmieszka
pozaichkrajempochodzenia4.Ztychteżwzględówodlat80.XXw.dodziś,
AfrykapostrzeganajestprzezUNHCRjakogłównewyzwanie,pochłaniające
zasadniczączęśćjegozasobówbudżetowych.Skądbierzesiętadynamikaita
skalaniedobrowolnychprzemieszczeń?
Podkreślićtutrzeba,żeliczba68,5milionanieodnosisiędopojęcia
nuchodźcy”(refugee)wznaczeniupolityczno-prawnymprzyjętymwKonwencji
genewskiejz1951roku
5
.WedługUNHCRobejmujeonawszystkichmigran-
tównniedobrowolnych”(involuntaree),którychpotocznie,zwłaszczawostat-
nichlatach,określasięwmedialnymispołecznymdyskursieuchodźcami
6
.
3
Patrz:http://www.dw.com/en/unhcr-report-worsening-refugee-situation-in-africa,[dostęp:
wrzesień2017].Dwadzieścialatwcześniej,w1995r.liczbyteszacowanoodpowiedniona
18mln,wtymtylko6mlntych,którzyprzekroczyligraniceswoichpaństw;J.Mantel-Niećko,
M.Ząbek(red.),RógAfryki.Historiaiwspółczesność,Warszawa1999,s.376.
4Liczbatadotyczytylkotzw.neo-diaspory,razemzdiasporąpochodzenianiewolniczegopoza
Afrykąmiałomieszkaćw1990r.ok.300mlnAfro-Amerykanów;G.Mohan,A.B.Zack-
-Wiliams,Globalisationfrombelow.ConceptualisingtheroleoftheAfricandiasporasinAfrica
’s
development,w:MigrationandDevelopment,red.O.Bakewell,Cheltenham–Northampton
2012,s.637.
5
Wroku1936genewskiInstytutPrawaMiędzynarodowegookreśliłuchodźcęjakonkażdą
osobę,którazewzględunawydarzeniapolitycznewswoimkrajuopuściłajegoterytorium
zwłasnejwolibądźpodprzymusem”;J.Vernant,TeRefugeeinthePost-WarWorld,London
1953,s.6.Następniedefinicjętęrozwinięto,dodającstwierdzenie,żenuchodźcaróżnisięod
imigrantatym,żeopuściłonkrajpochodzeniazewzględunawydarzeniapolityczne,anieze
względunastangospodarkiczyzainteresowanieinnymkrajem”;A.R.Zolberg,A.Suhrke,
S.Aguayo,EscapefromViolence.ConflictandtheRefugeeCrisisintheDevelopingWorld,New
York–Oxford1989,s.21.Kluczowąsprawąbyłojednakokreślenie,cooznaczastwierdzenie
nwydarzeniapolityczne”,gdyżwkrajachautorytarnychwiększośćichmieszkańcówmożna
byłookreślićjakoofiarywydarzeńpolitycznych,atakiepostawieniesprawybudziłoprotesty
urzędników.DefinicjępoprawionodopierowKonwencjiGenewskiejzdnia28lipca1951r.,
wartykule1.A,gdzienapisano:nWrozumieniuniniejszejKonwencjitermin«uchodźca»
stosujesiędoosoby,która[…]wrezultaciezdarzeńprzeddniem1stycznia1951r.,orazna
skutekuzasadnionejobawyprzedprześladowaniemzpowoduswojejrasy,religii,narodowości,
przynależnościdookreślonejgrupyspołecznejlubzpowoduprzekonańpolitycznychprzebywa
pozagranicamipaństwa,któregojestobywatelem,iniemożelubniechcezpowodutych
obawkorzystaćzochronytegopaństwa,alboktóraniemażadnegoobywatelstwaiznajdując
się,naskutekpodobnychzdarzeń,pozapaństwemswojegodawnegostałegozamieszkania
iniemożelubniechcezpowodutychobawpowrócićdotegopaństwa”.
6
Wniniejszejpracyużywamtegoterminunajczęściejwtymwłaśnieznaczeniu.Biorępod
uwagęzarównodośćczęstesamookreśleniesiętegotypumigrantów,jakiwspółczesne
