Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Godnośćzawodu
31
zasadetykizawodowej-kodeksówetycznych.Przedstawicieldanejprofesjizobligowany
jestdosamokontroliwtymzakresie,wtymdowykonywaniaprofesjizwysokąkulturą
osobistązawartąwetosiedanejprofesji.Częstowodniesieniudodanejprofesji,jako
jejatrybuty,wskazywanesąjeszczedbałośćodobropubliczne,sprawowaniesłużby
publicznejbędącejrodzajemmisji,realizowanejnietylkodlauzyskaniazarobku,któ-
ryzresztązregułyjestniemały.Wwykonywaniuprofesjicenionyjestjednocześnie
altruizmprofesjonalistyimotywacjaczerpanazideałówsłużbyspołeczeństwuidla
ndobraklienta”
.Takukształtowane,główniewkrajachanglosaskich,rozumienieprofesji
spotykasięczęstozkrytykąwobecosóbjąwykonującychiorganizacji(korporacji)
zrzeszającychteosoby57.
Pojęciezawodustanowiprzedmiotbadańprzedstawicieliróżnychdyscyplinnaukowych,
przedewszystkimprawapracyiprawaadministracyjnego,aletakżenp.socjologiiczy
pedagogiki58.Pojęciezawoduwiążesięzpodziałempracywspołeczeństwie,awyod-
rębnianiesięposzczególnychzawodówmamiejscebezmałaodpoczątkówcywilizacji.
Podkreślasiętrudnościwdefiniowaniuznaczeniazawodu.Wieleuwagizawodom
izwiązanymznimirolomspołecznympoświęcająnaukisocjologiczne.Zregułyprzy
określaniuznaczeniapojęciazawoduakcentujesiętrzyaspektylubtrzyelementyjego
definicji.Popierwsze,zawódtozbiórumiejętnościizasóbwiedzy,awięckwalifikacje
ikompetencjeosobywykonującejdanyzawód,którewiążąsięzodpowiednimwykształ-
ceniem,przygotowaniemdozawodu.Aspekttenokreślićmożnajakotechnologiczny.
Podrugie,cechązawodujestjegostałe,systematycznewykonywanie,którestajesiędla
jednostki(jejrodziny)źródłemutrzymania.Zawykonywaniezawoduniebędzieuzna-
wanadziałalność,któraniewiążesięzotrzymywaniemwynagrodzenia,charytatywna,
hobbystycznaitd.Jesttoekonomicznyaspektzawodu.Potrzeciewreszcie,wykonywanie
zawoduwiążesięzokreślonąpozycjąwspołeczeństwie.Uprawiającydanyzawódwłą-
czonyjestwobiektywnietrwającyporządekżyciaspołecznego,awykonywaneprzez
niegoczynnościpowinnybyćspołecznieużyteczne.Wykonywaniezawoduwiążesię
zokreślonymprestiżem,czasemzzakresemwładzy,poziomemzaufaniaspołecznego.
Przedstawicieleniektórychzawodówwzwiązkuztymmajątendencjędozrzeszaniasię.
Rolezawodowesądlajednosteknajsilniejszymwyznacznikiemichpozycjispołecznej,
kształtująichelastycznośćintelektualnąiorientacjeżyciowe59.Tenostatni,trzeciaspekt
określasięmianemaspektuspołecznego.
Częstowskazywanyjestjeszczeaspektczwarty,tojestaspektmetafizyczny.Dlawielu
osóbczłowiekpowołanyjestdowykonywaniaczynnościzawodowychprzezBoga,
57
Zob.obszernieT.Kononiuk,Profesjonalizacja...,s.27-72.
58
Zob.m.in.S.Kowalewska,Defnicjeiklasyfkacjezawodów[w:]Socjologia,Warszawa1965;A.Ma-
karczuk,Zawódwujęciusocjologicznym,Warszawa1986;H.Domański,Klasyspołeczne,grupyzawodowe,
organizacjegospodarcze:strukturaspołecznawkrajachrozwiniętegokapitalizmu,Warszawa1991;U.Jeruszka,
Człowiekizawód.Wybranezagadnieniazpedagogikipracy,Warszawa2010.
59
Zob.H.Domański,Klasyspołeczne,grupyzawodowe,organizacjegospodarcze:strukturaspołeczna
wkrajachrozwiniętegokapitalizmu,Warszawa1991.
