Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
udziałpaństwawspadku
konieczniorazdziedzicedobrowolni,niebędącywcześniej
podpatriapotestas104.Wskazujenatostopnioweodrzuca-
nieprzezówczesneprawodziedziczeniawedługagnacji,na
którejzasadzałsiętendogmatycznypodział.Procespre-
ferowanianaturalnychwięziwzględemwięziagnacyjnych
byłwyjątkowowidocznywdziałalnościcesarzaKlaudiu-
sza,któryprzyczyniłsięm.in.dozanikuangacyjnejtuteli
nadwolnoruodzonymikobietami105.Wobliczuprzekazu
Pliniuszamożnasądzić,żejużwcześniejzwolnieniadla
najbliższychzostałyuchylone,prawdopodobniezaczasów
Domicjana.BezwątpieniajednakDomicjanskutecznie
egzekwowałpodatki,cosprawiło,iżpozostawiłnastępcom
zasobnyskarbiec106.Pliniuszukazałwswoimprzekazie,że
rygorystyczneściąganiepodatkuspadkowegobudziłospo-
łeczneniezadowolenie,stądzostałonumorzonybliskim
zmarłego.Byłatosporaulgadlaspadkobierców.Pliniusz
wspomniałoniejbardzozdawkowo,cosugeruje,żepraw-
dopodobniezostałaonawprowadzonajeszczeprzedTra-
janem,najpewniejzaczasówDomicjana.Sformułowanie
–irrogatumest-dajepodstawy,bysądzić,iżstałosiętona
mocyuchwałyzgromadzenialudowego.Zgodniezprzeka-
zemPliniuszaumorzeniepodatkuspadkowegowzględem
bliskichzmarłegoograniczonotylkododawnychobywateli
rzymskich,tj.KwirytówiLatynówveteres:Haecmansuetu-
dolegisveteribuscivibusservabatur-„Tałaskawośćprawa
zostałazachowanadlastarszychobywateli”107.Zatemjuż
przedpanowaniemTrajanadomodelupodatkuwprowa-
dzonezostałonowekryteriumdecydująceozakresiepod-
104
105
G.2,157-162.
M.Zabłocka,Przemiany...op.cit.,s.135.
106
R.Syme,TeImperialFinancesunderDomitian,NervaandTrajan,nmeJournalof
RomanStudies”1930,nr20,s.59,63.
107
Plin.,paneg.37.
56
