Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.kształtowaniesięmodelipodatku...
miotowym.Zwolnieniezpodatkuzaczęłobyćzależnenie
tylkoodpokrewieństwazezmarłym,lecztakżeodrodzaju
obywatelstwaspadkobiercówlubzapisobierców.Zresztą
kryteriumobywatelstwabyłostosowanetakżewstosunku
doinnychpodatków,azczasemzaczęłozanikać108.Dopie-
rocesarzTrajanprzeprowadziłszerokoomawianeprzez
Pliniuszareformy,którepolegałynaprzyznaniuzwolnie-
niazpodatkurównieżnowymobywatelom–wedługprawa
latyńskiegoiznadaniacesarskiego.Wcześniejbylionipo-
zbawieniprzywileju,ponieważobywatelstwonieoznaczało
wówczasautomatycznegonadaniaprawapokrewieństwa
zbliskimi,atymsamymbylionitraktowanijakobcy:
Plin.,paneg.37.
[...]novi,seuperLatiumincivitatem,seubeneficio
principisvenissent,nisisimulcognationisiuraimpetrassent,
alienissimihabebantur,quibusconiunctissimifuerant[...]
Nowi,którzystalisięobywatelamidziękiprawula-
tyńskiemu,albozłaskicesarza,jeślinieotrzymalibyjed-
nocześnieprawapokrewieństwa,bylibyuznaninadalza
najbardziejobcych,ci,którzybyliwcześniejnajbliższymi.
Wydajesięzazasadneprzyjąć,iżcesarzenienadali
nowymobywatelomwięcejprzywilejówniżdawnymoby-
watelom.Zatemskładgrupyzwolnionejzpodatkuwyglą-
dałbynastępująco:synowieicórki,wtymemancypowane,
czyliemancypantki,rodzice,dziadkowie,wnukisynówicó-
rekorazrodzeństwo109.Zakrespodmiotowyodpowiadał-
bydoskonaletzw.decempersonae.Należyprzyznaćrację
J.Gardner,którauznała,żeobokszczytnegoceluspołecz-
108
109
A.Pikulska-Radomska,op.cit.,s.12-13.
J.Gardner,Nearest...op.cit.,s.211.
57
