Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
karoc”).Karaniuzaobrazęmajestatupodlegały„wszystkie
czynyisłowa,którepodawstanoskarżeniadonosiciel”10.
Cesarz„bezżadnegowyboruanimiaryskazywałnaśmierć,
kogokolwiekzechciałizjakiejkolwiekprzyczyny”(np.zbyt
smutnegowyrazutwarzy)11.Wśródogromnejliczbyosób
zamordowanychnajegopolecenieznalazłasięrównieżjego
matka,żona,najbliższydoradcaiwychowawca—filozof
Seneka,atakżesłynnydworzanin,rzymskiarbiterelegancji
ismakoszżycia—Petroniusz.Przejmującmajątkizmarłych
obywateli,nakazałdodatkowokaraćprawników,którzy
ośmielilisięsporządzićimtestamenty.Mianowanymprzez
siebieurzędnikompowtarzał:„postępujmytak,abyniktnic
niemiał”.Jakgłosilegenda,odczuwającodrazędowyglądu
Rzymu,nakazałpodpaleniecałegomiasta,asam„rozko-
szującsię,jakmówił,pięknościąpłomienia,odśpiewałZdo-
bycieIlionuwswoimstrojuaktorskim”
.Doulubionych„figli”
Neronanależałynocneeskapady,podczasktórych„powra-
cającychzucztysiekłrózgami,wrazieoporuranił,wrzucał
dokloak,wyważałdrzwisklepówigrabiłichdobytek”.
Wymyśliłtakże„jakbynowyrodzajzabawy.Otoprzebrany
wskórędzikiegozwierzęciawypadałzklatkiirzucałsięna
organypłciowemężczyznikobietprzywiązanychdosłupa”
.
Szaleństwawładzy,mogącejdziękipotędzepaństwa
wymuszaćnaobywatelachpoddaniesięwszelkimpomy-
słomizachciankomrządzących,niebyłybynajmniejdome-
nąjedynieczasówdegrengoladyImperiumRzymskiego.
Przeciwnie,nieodmiennietowrzysząoneskupianiuwrę-
kachrządzącychnieograniczonejwładzynadobywatelami.
„Niczyjeżycie,wolnośćanimajątekniesąbezpieczne,gdy
obradujeparlament”—mawiaćmiałMarkTwain.Jednak
naprawdęzłowrogądlaswoichobywatelipostaćprzybierał
LewiatandopierowtotalitarnychreżymachXXwieku.
Wówczastobowiemniemalpołowaludnościświatastała
10Ibidem,s.252.
11Ibidem,s.257.
17
