Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wianiedosiebiemodłów(wzorowanychnamodlitwieOjcze
Nasz),awedleniektórychświadectw—równieżskładanie
naswojącześćofiarzdzieci14.
NatomiastosławionyJean-BedelBokassa,rządzącRe-
publikąŚrodkowoafrykańską,jednymznajbiedniejszych
ówcześniepaństwAfryki,przeznaczyłniemaljednątrze-
ciąbudżetucałegokrajunaurządzeniesobieprzebogatej
ceremoniikoronacyjnej.Byłaonaściślewzorowanana
koronacjiuwielbianegoprzezBokassęNapoleonaBonaparte.
Samdiadem„JegoWysokościBokassyI”inkrustowanybył
tysiącamidiamentów,aogromnyzłotytronwkształcieorła
ważyłkilkasetkilogramów.Całośćotrzymanejnaratowa-
niemieszkańcówprzedgłodempomocyzagranicznejBo-
kassaprzeznaczyłnazakupogromnejflotyllilimuzyn
imotorównapotrzebyceremoniikoronacyjnej.Jednocześnie
niemaldwietrzeciemieszkańcówproklamowanegoprzez
„cesarza”Bokassę„ImperiumŚrodkowoafrykańskiego”żyło
wnędzy,utrzymującsięzamniejniżdolaradziennie.Wszel-
kiesprzeciwykaranebyłyśmiercią,mieszkańcykrajuzmo-
cyprawawcielenizostalidojedynejoficjalnej„partii”poli-
tycznej.Używaniesłowa„demokracja”lubdawnejnazwy
państwazostałozakazanepodgroźbąwięzienia.Oskarżany
ozbrodnie,dojakichdochodziłonajegorozkaz,aniekiedy
zjegoosobistymudziałem,Bokassamiałodpowiadać:„nie
jestemokrutny,alewładcaczasemmusidbaćodyscyplinę”15.
Tragicznychitragikomicznychilustracjilosuobywateli
poddanychrządomarbitralnejwoliikaprysówludziwten
czyinnysposóbuzyskującychkontrolęnadaparatempań-
stwadostarczawnadmiarzekażdaepokawkażdejczęści
świata.Sednemideirządówprawajestpróbaznalezieniare-
mediumnatowłaśniezagrożenie,jakimdlaobywatelimoże
staćsięniekontrolowanaisprawowanaarbitralniewładza,
14Ibidem,s.129—131.
15R.Jackson,C.Roseberg:PersonalRuleinBlackAfrica.Berkeley—
LosAngeles1982,s.243.
23
