Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zaśniedotknąłeśnawettajemnicyowegowpływu”(J,3,155).StądDzienń
nik1formabezzwłocznegozapisuświata:DPisarz,któryodkładanapóźń
niejutrwalenieswoichmyśli,jestjakten,ktoposługujesiędowypalenia
otworużelazem,któreostygło”(J,3,293).
Stawkąniejestwy.jaśnienie,leczprzeciwnie—dotarciedociemnego
sercaprzedmiotu.Niechodzio„znaczenie”,któreprowadzinaswko.
niecznyświattechniczno.scjentystyczny,leczo„symbol”.Tenzaśod.
nosinasniedoinstrumentalnejstronyprzedmiotuwy.jaśnionego,lecz
dotego,cowkażdymsądzieodanymprzedmiociejest„niewyjaśnial.
nymdlarozumienia”(somethingunexplainabletounderstanding).Patrząc
nachmurępodświetlonąnaczerwonopromieniamizachodzącegosłońca,
Thoreaupisze:DDbamoto,coonapodsuwaminamyśl(whatitsuggests),
ioto,czegojestsymbolem,ajeślijakąśnaukowąsztuczkąpozbawiszją
owejdyspozycjidosymbolizowania(symbolicalness),nieprzyniesieszmi
pożytku,aniteżniczegominiewyjaśnisz”(J,3,155).Wiedzanieustan.
niemusiwięcmediowaćmiędzyrozumieniemawyobraźnią.DCóżto
zanauka,którawzbogacarozumienie,leczzubażawyobraźnię?”(J,3,
156)1pytaThoreau.
Krytykatanieprowadzidowykazanianieprzydatnościracjonalnych
procedurrozumienia,leczdoichugruntowaniawwyobraźni.Bezwyń
obraźniwiedza(science)zadłużasięuprocedurrozumienia(understandń
ing);jestniespłacalnymkredytem,burzącymstanrównowagimiędzy
człowiekiemiświatem,któryterazjawisięjakozrozumiaływyłącznie
wkategoriachinstrumentalniepojętejracjonalnościigenerowanych
przezniąpotrzeb.EkonomicznońprawnaterminologiaThoreauniemoże
niezastanawiać;wśladzaprzywołanymprzedchwiląpytaniemfilozofpiń
sze:D[...]nietylkokradniePiotrowi,abyzapłacićPawłowi,leczto,codaje
Pawłowi,jestzawszeznaczniemniejszeniżto,cozabieraPiotrowi”(J,3,
156).Analizategostanurzeczymusiprowadzićdoporzuceniatradycyjń
nierozumianegopojęciaDpotrzeby”,jakouzasadnieniaistnieniaprzedń
miotów.TerazDpotrzeba”,czyteżDkorzyść”,przenosisięzesferyczystej
instrumentalnościdokręguDpodsuwanianammyśli”.Korzyśćpłynąca
zprzedmiotujakoodpowiadającemupewnejkonkretnejpotrzebiezyskuje
istotneuzupełnieniewtym,iżprzedmiotDdajenamdomyślenia”.
22
