Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nianaszejuwaginapoli.epistemię.Niewjednymkręgupoznajemy
świat;zadaniewyobraźniniesprowadzasiędozajęciapozycjiepistemoloń
gicznegomonopolisty,logikawyobraźniniejestbowiemlogikąrewoluń
cjonistydążącegozawszelkącenędozastąpieniastaregoporządkunoń
wym.Thoreauniejestrewolucjonistąwyobraźni,ponieważdopuszcza
wieleporządków,jakwtedy,gdy1wskazującróżnicemiędzyDrozumień
niem”aDwyobraźnią”1pisze,żeskandalpoznawczypolegawłaśniena
radykalnymprzewrocie,wktóregoefekciejednasiłamechaniczniezastęń
pujedrugą.Substytucjatakazubażażycieczłowieka,prowadzibowiemdo
zdeformowaniarzeczywistościwskutekzafałszowaniawynikówpracypoń
znawczej.
Podstawianieefektówinstrumentalnejrefleksjiscjentystycznońtechniczń
nejwmiejscewyobraźnidajewynikiniewystarczające,jakDczystemumeń
chanikowijawisięjakoniewystarczającypoetyckiopismaszynyparowej”
(J,3,156).WpierwszymrozdzialeWaldenuThoreausformułujetętezę
jeszczeinaczej1ustanowieniewyłącznościpoznaniaocharakterzeinń
strumentalnymprowadzidoinstrumentalizacjisamegoczłowieka.Nień
ustanna,aczumykającanaszejuwadze,dokonującasięjakbypozapolem
naszegowidzeniaimimozdobytejwiedzy,chociażdramatyczniekształtuń
jącanaszelosy,ewolucjaspołecznaiekonomicznawiedziedosytuacji,
wktórejDludziestalisięnarzędziamiswoichnarzędzi”(toolsoftheirtools
1W,58).Winnymmiejscu,porównującprodukcjęręcznąimaszynową,
zapisze,żewtejostatniejDczłowiekzostajezamienionywmaszynę”,podń
czasgdyDrzemieślnikpozostajewpoetyckiejrelacjizpracą,wykazuje
więcejsprawności,adziękitemujestwwiększymstopniuczłowiekiem”
(J,11,227).
AutorDziennikakierujeswąkrytykęnietyleprzeciwkoDracjonalizmoń
wi”,ileprzeciwkoDracjonalizowaniu”rzeczywistości,odpowiedzialnemu
zaredukowanieświatadozbioruprzewidywalniedziałającychiciągledoń
skonalonychinstrumentów(DNaszewynalazkitozwykłeślicznebłyskotń
ki”1W,71).Przyjęcietakiegoobrazuświataoznacza,jakokreśliłbyto
Jung,Dinflacjęświadomości”,czylisprowadzenierozumieniawyłącznie
dopoziomuambicjiindywiduumijegobiospołecznychwięzi,wktórych
interesekonomicznyodgrywarolęzasadniczą.Wtejsytuacji,przyń
wołajmyopinięRomanaBergera,jesteśmyświadkamitego,jakDjedń
nostkaobniżaswójstopieńpreferencji,byzaadaptowaćsiędopoziomu
24
