Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
UWARUNKOWANIAROZWOJUUKRAIŃSKIEJ
PRZEDSIĘBIORCZOŚCIPRYWATNEJ
WGALICJIWSCHODNIEJDO1918ROKU
1.1.Wcieniu„galicyjskiejnędzy”?
Galicja–obszarpodaustriackimpanowaniem–byłakrajemubogim,a„Biu-
rokracjaaustriackaodnosiłasięczęstozlekceważeniemdomieszkańcówtego
«krajuniedźwiedziego»,jakpogardliwiejąnazywano.WładzecentralnewWied-
niulansowałypogląd,żeźródłemzamożnościGalicjipowinienbyćnieprzemysł,
lecz«kwitnącerolnictwo».Eksploatującjejzasobygospodarczenieprzeznaczano
jednaknawetnajbardziejniezbędnychśrodkównatencel.Przemysłgalicyjskinie
dysponowałzbytwielomamiejscamipracy”1.Pouwłaszczeniuchłopóww1848r.
sytuacjatanieuległaznaczącejzmianie.Dominowaływstrukturzeagrarnej
gospodarstwamałeikarłowate.Rzeszachłopówbezrolnych,szerzącesiępijań-
stwoipanującyanalfabetyzmtosmutnyobrazgalicyjskiejrzeczywistości.
WświetlebadańH.Madurowicz-UrbańskiejwXIXw.iwpoczątkachXXw.
możnawyodrębnićwGalicji„trzyokresyoodmiennychprzesłankachiwarun-
kachrozwojugospodarczego,kształtującetakżeodmiennyobrazprzemysłu”2:
okresjózefińsko-terezjański,wktórymdziękigospodarczejpolityceAustrii
powstałyrealneszansenarozwójprzemysłu,okrespo1815r.–zestałątenden-
cjąspadkową,ażdoosiągnięciawlatach50.i60.XIXw.katastrofalnegostanu
1K.Broński,Rozwójgospodarczywiększychmiast…,s.25.
2H.Madurowicz-Urbańska,PrzemysłGalicji…,s.193.Wceluspacyfikowaniaradykalnych
postawrzemieślnikówmanifestowanychwwydarzeniach1848r.Austriacywydali10.09.1848r.
rozporządzenie,zgodniezktórym,wbrzmieniuprzyjętymdlaGalicji,władzemogłyrozszerzać
uprawnieniaprzemysłowe,atymsamympowiększaćswobodędziałalnościrękodzielniczejtylko
wtedy,„«jeżelizzupełnąwiarygodnościądowiedzionebędzie,iżpomnożeniejestistotniezgodne
zinteresempublicznym»,wzakresieprzemysłówwolnychzaśpowinnybyływładzeniezezwolić
narozpoczęcieprzemysłuosobom,któremogąznaleźćodpowiedniejszeźródłazarobku,albochcą
przemysłwykonywaćzlekkomyślności”–J.Buzek,Administracjagospodarstwaspołecznego…,
s.275–276.