Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Terminologia
wego,napodstawiektóregowyróżnianesąrodzinyideologicznepartii.
NiemieckipolitologKlausvonBeymewyróżniłpartieliberalne,kon-
serwatywne,robotnicze(po1848r.)isocjalistyczne(po1916r.),agrar-
ne,regionalne,chrześcijańskie,komunistyczne,faszystowskie,drobnej
burżuazjiorazekologiczne103.MarekSobolewskiwoparciuokryteria
ideologiczneiróżnicedoktrynalnewymieniłpartiekomunistyczne,so-
cjalistyczne,liberalne,konserwatywne,chrześcijańsko-demokratyczne,
nacjonalistyczne,faszystowskieoraznarodowowyzwoleńcze104.Zkolei
R.Herbutwyodrębniłpartiekomunistyczne,socjaldemokratyczne,lewi-
cowo-libertariarne,chadeckie,liberalne,konserwatywneiultraprawico-
we105.Zauważając,iżpodstawąklasyfikacjiwedługrodzinpartiistałosię
kryteriumideologiczno-programowe,badaczzaznaczajednocześnie,iż
opierasięonawłaściwienatrzechkryteriach,mianowiciegenetycznym,
materialnymorazorganizacyjnym106.Wprzypadkupierwszegoznichna-
leżyrozumiećpodobieństwapomiędzypartiamiwynikającezpodobnego
przebieguprocesukonsolidacjiiinstytucjonalizacji.Kryteriummaterialne
dotyczyrealizacjizbliżonychpostulatówprogramowych,aorganizacyjne
-przynależnościdoponadnarodowychorganizacjizrzeszającychpar-
tieopodobnejtożsamościprogramowej107.Akcentującrolępowyższych
kryteriów,KatarzynaSobolewska-Myślikzaznacza,iżdonajbardziejzna-
nychrodzinnależyzaliczyćpartiekomunistyczne,socjaldemokratyczne,
chadeckie,liberalne,konserwatywneorazpartieskrajnejprawicy,zaśdo
mniejpowszechnychpartieNowejLewicyorazpartiezielonych,zalicza-
nenierzadkodorodzinypartiilewicowo-libertariańskich108.
WojciechSokółdogłównychrodzinideologicznychzaliczyłpar-
tiekonserwatywne,chrześcijańsko-demokratyczne,liberalne,socjal-
103Cyt.za:W
.Sokół,Klasyfkacjapartii...,op.cit.,s.39.
104M.Sobolewski,Partieisystemy...,op.cit.,s.231.
105Szerzejnatematposzczególnychrodzinpartiipolitycznychzob.R.Herbut,Ro-
dzinypartiipolitycznych,[w:]Demokracjezachodnioeuropejskie:analizaporów-
nawcza,red.A.Antoszewski,R.Herbut,Wyd.UWr,Wrocław1997,s.103-123;
R.Herbut,Teoriaipraktyka...,op.cit.,s.155-182.
106KryteriatewyróżniliM.Gallagher,M.LaveriP
.Mair.K.Sobolewska-Myślik,
Partieisystemypartyjnenaświecie,PWN,Warszawa2004,s.57.
107R.Herbut,Partiapolityczna...,op.cit.,s.155;R.Herbut,Teoriaipraktyka...,op.cit.,
s.154-155.
108K.Sobolewska-Myślik,Partieisystemy...,op.cit.,s.57.
40
