Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Gdybywówczasdoszłododialoguintelektualnegotychdwóch
wielkichartystówimyślicieli,dziejekulturyukraińskiej(ale
irosyjskiej)wyglądałybybyinaczej.Jak?Bogujedyniewiadomo.Ale
byłabyonabogatszaowymiardialoguwłaśnie,którywnaszejkulturze
gruntujedwugłosMickiewiczaiSłowackiego,apotemSienkiewicza
iPrusa.
Aledotakiegodialogutychdwóchdojśćniemogło.Szewczenko
nigdyniewybaczyłswoimniewolicielom,nieposzczególnymosobom,
a„panom”jakotakim.AGogolbył„panem”właśnie(nieważne,
żeszlacheckośćjegoprzodkówbyłamocnowątpliwa).Tobyłabariera,
mur,choćbySzewczenkomianowałGogolawwierszu„swymwielkim
druhem”i„bratem”.
AponieważSzewczenko,największyukraińskipoeta,stałsię
prawodawcątożsamościnarodowej,dlaGogola,największego
ukraińskiegoprozaika,zabrakłowniejmiejsca.Prawda,Gogoltworzył
porosyjsku–alektoodmówiJoyce’owi27laurówpisarzairlandzkiego
ztejracji,żepisałpoangielsku?
Interludium:SzewczenkoiPolacy
SzewczenkonielubiłPolaków.Niewątpliwie.Poprawdzie–nieznał
ich.Znałcokolwiekmitycznych„panów”zkobzarskichpieśni–
opowieścioczasachhajdamackich,polskąliteraturęotych
wydarzeniach(zpewnościączytałpowieściCzajkowskiego28,zapewne
znałteżteżZamekkaniowskiGoszczyńskiego;ukraińskiedramaty
Słowackiegopowstałypóźniejiniemogływywrzećnańistotnego
wpływu).JegowłaścicielamibyliRosjanie,wpierwszychlatach
wolnościgościłygogłówniedworyMałorosów,potomkówkozackiej
starszyzny,kulturąniewieleróżnychodwłościan–potomków
kozackiegogminu.
DopieronawygnaniuspotkałPolaków:powstańcówz1830r.
ispiskowców,zesłanychdoazjatyckichpułków,ludziopoglądach
demokratycznych,wedługdzisiejszychkryteriów–nawetlewicowych.
Zbliżyłsiędonich,zaprzyjaźnił.NajbardziejzBronisławemZaleskim
iZygmuntemSierakowskim29.Razempracowali,dyskutowali,pili.
ToztejprzyjaźnizrodzisięwierszDoPolakówzakończonygłośnymi
słowami:
