Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Ustawowyzakazzawieraniaumówospadekpoosobieżyjącej
opowiadałsięwdoktrynienp.L.Stecki17,któryuważał,żenumowaospadek,
toumowa,którejprzedmiotemczynisięrzeczylubprawamajątkowejakie
będąlubmogąnależećdospadkupookreślonejosobie,którajeszczeżyje.
Charaktertakimaumowa,którejprzedmiotemjestcałyspadek(przyszły),
udziałwspadkulubokreślonyskładnikmajątkowy”.Takżezdaniem
A.Doliwy18,zakazzart.1047k.c.jestaktualnywobeckontraktów,których
przedmiotemjestcałymajątekosobyżyjącejlubjegoułamkowaczęść,
anawetposzczególneprzedmioty,jeżelistronytakiejumowy-niezależnie
odtego,czybyłatoumowaodpłatna,czyzawartapodtytułemdarmym-
zgodnieuważały,żewkażdymztychtrzechwypadkówumawiająsię
oprzyszłyspadek.
Zatemwyłączeniezawartewart.1047k.c.odnosisiędotakichczynności,
którychprzedmiotemjestcałymajątekosobyżyjącejbądźułamkowaczęść
takiegomajątku.Podobnierzeczpowinnasięmiećzwszystkimiaktywami
takiejosoby.Wskazujenatowyraźniebrzmienietegoprzepisu.Chodzi
przecieżwnimospadek(jakoprzedmiotsukcesjiuniwersalnej),ajestnim
przecieżogół(kompleks)prawiobowiązkówmajątkowychzmarłego19
zzakresuprawacywilnego(hereditasnihilaliudest,quamsuccessioinuni-
versumiusquoddefunctushabuerit).Zatemniedotyczyonoumów,których
przedmiotemposzczególnerzeczyczyprawa.Moimzdaniem,nieodnosi
sięonotakżedotychczynności,którychprzedmiotemposzczególne
rzeczyczyprawa,jeżelimajątektakijesttraktowanyjakoprzyszłyspadek,
oiletylkoprzedmiotyteniewyczerpują(prawie)całegoprzyszłegospadku.
Subiektywne,aprzeztoizawodne,kryteriumtraktowaniaposzczególnych
przedmiotówjakoprzyszłyspadekniemożebyćdecydującedlaprzyjęcia
dopuszczalnościdarowiznypostmortem.Oczywiścienienależytracićzpola
widzeniatego,żerozrządzeniuposzczególnymiprzedmiotamizeskutkiem
mortiscausasłużyinstytucjazapisu(zwykłego,windykacyjnego),anieumów
ospadek.
17Zob.L.Stecki(w:)Kodekscywilnyzkomentarzem,podred.J.Winiarza,Warszawa1980,s.903.
18Zob.A.Doliwa(w:)Systemprawaprywatnego,t.10,2009,s.917.
19Spadektojednaktakżenrzeczywistośćprawna”,którazaktualizowałasięnajwcześniejwchwili
otwarciaspadku,anawetidługopóźniej(zob.art.922§3k.c.).
30