Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
1Systemyinformatyczne
irealny.Zjednejstronybowiem,maszynyinformatycznesąwstaniesymu-
lowaćdziałaniainnychurządzeń,zdrugiejnatomiast-mogąnimisterować,
awtensposóboddziaływaćnaswojeotoczeniefaktycznieifizycznie11.
Niezależnieodaspektuautomatyzacjisystemyinformatycznedająmożli-
wośćautomatyzowaniaogromnej(byćmoże,nieograniczonejwpraktyce)li-
czbyfunkcji.Dziejesiętakwskutekuniezależnieniarealizowanychfunkcjiod
fizycznejbudowyukładu.Mówiącdokładniej:otym,jakąfunkcjęrealizuje
wdanejchwilidanyukład,decydujeniejegofizycznabudowa,leczzainstalo-
wanewnimwymienneoprogramowanie.
Dlateoriiautomatówprzetwarzającychdaneniezmiernieważnyjestfakt,
żemimoogromnejliczbyichzastosowań,istniejestosunkowoprostakon-
strukcjamyślowa,któraobrazujezasadnicząideędziałaniapewnej
podklasytychautomatów,amianowiciekomputerówcyfrowych.Ma-
mynamyśliwspomnianąwcześniejuniwersalnąmaszynęTuringa.
Maszynatakaskładasięzrejestrustanów,głowicyodczytująco-zapisującej
oraznieskończonej12pokratkowanejtaśmy,naktórejmożnazapisywaćsym-
bolepewnegoalfabetu.Jejdziałaniepoleganaskrupulatnymwykonywaniu
programuokreślającegoruchygłowicy,operacjezapisu/odczytuwbieżącej
kratceorazprzejściamiędzystanami.Wszelkieinstrukcjeprogramumająpo-
staćwarunkową:njeśli(stan=p),(symbol=x),tozmieństannaq,zmieńsym-
bolnay,przesuńgłowicęwprawolubwlewo”.Sterowanyzaichpomocąme-
chanizmdziałanastępująco:gdywbieżącejkratcenwidzi”symbolx,wpisuje
wniejinnysymboly,przesuwagłowicęojednąkratkęwlewolubwprawo,po
czymzmieniaswójbieżącystanpnainnystanq.Maszynakończypracę,gdy
znajdziesięwwyróżnionymstaniekońcowym;wtymmomencienataśmie
pozostajewynik,czyligotowydozinterpretowaniaciągsymbolialfabetu.
Wprostymjęzykustanówisymbolialfabetudajesięukładaćwielepro-
gramów,mniejlubbardziejskomplikowanych.Naprzykład,gdybyktośchciał
napisaćprogramdomnożeniadwóchliczb,musiałbywybraćalfabet,wktórym
liczbybyłybykodowane(np.symbole0i1),zdecydowaćsięnaliczbęstanów
11Zauważmynamarginesie,żewodniesieniudoludzindziałaćautomatycznie”zna-
czytyle,condziałaćbezudziałuświadomości”,czyliwsposóbinstynktownylub
uprzedniowyuczony.Mogłobywydawaćsięzatem,żewodniesieniudoludziau-
tomatyzmdziałańiświadomośćtychżekłócąsięzesobą.Takjednakniejest.
Człowiekdziałającyautomatycznie(czylibezudziałuświadomości)możebowiem
odnieśćsiędoswoichdziałańpostfactum.Azatem,mimomożliwościdziałańau-
tomatycznychjestzdolnydoświadomejrefleksjinadnimi.Ponieważniejestwy-
kluczone,żezdolnośćtębędąwykazywaćhipotetycznemaszynyprzyszłości,nie
wolnotwierdzić,żesamopojęcieautomatu(maszynydziałającejbezingerencji
użytkownika)wykluczaświadomośćtegoż.Wistocietegowłaśnieproblemu,tj.
możliwościskonstruowaniaświadomychautomatów,dotyczydyskusjafilozoficzna
natematsztucznejinteligencji.Por.[Penrose2000(1994)].
12Założenienieskończonejdługościtaśmymacharakterteoretyczny.Wpraktyce
wszelkiemaszynycyfrowe-opartedefactonamodeluTuringa-dysponująpa-
mięciąskończoną.
