Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Prolog–Ozamierzaniachtejksiążkiijejautorach
kogoś,ktonańjużzawędrował.Tozaśtaksięsplatazdrogąposzukiwań
iukształtowanymprzezniąprofilemumysłu,żerelacjazowejwyprawystaje
siętożsamazjakąśczęściążyciorysu.Tączęściądzielisiękażdyznaswobec-
nymodcinku,korzystajączsubiektywnejformypierwszoosobowej,którapo-
zwalaukazaćprzygodyumysłupostrzeganeodwewnątrz.
§30Profilautora:WitoldMarciszewski
Urodziwszysięwroku1930,przeżyłemkilkaburzliwychokresówhisto-
rycznych,codajemiświadomość,jakzostałemprzezlosuprzywilejowany,
dożywszypoczątkóweryinformatycznej.Stądmojetakżywezaintereso-
waniejejcharakterem,czemudajęwyrazwesejuotwierającymdrugączęść
książki.Mojeukształtowaneprzezlatawyznaniewiaryfilozoficznejmogęująć
słowamiJanaŁukasiewicza,żewierzęwniewzruszoneiwieczneprawdyro-
zumu,awśródnichte,któresięzawierająwteoriilogicznej.Podobnieto
ujmowaliwielcylogicy,Ch.S.PeirceiE.W
.Beth,pisząc,żeteorialogiczna
stanowithevisionofthatReasonablessforwhichHeavenandEarthhavebeen
created.Bethwziąłtęmyślzamottoalgorytmicznego,pomyślanegoteżdla
maszyn,ujęcialogiki,któregobyłpionieremjakoautortabelsemantycznych.
ZapoznaniesięzdziełemBetha,coprawdanieliteralne,alewnadanejmu
przezR.Smullyanawersjitabelanalitycznych,byłonajważniejszymwydarze-
niemwmoimżyciorysienaukowym.Bowiemjakohumanista,niematema-
tyk,potrzebowałemjakiejśdroginaskróty,żebysięprzekonaćonierozstrzy-
galnościlogiki–awięcfaktu,bezktóregoniebyłobyświatopogląduinforma-
tycznego(tematudrugiejczęściksiążki).
Systemtabelanalitycznychzawieraproceduręrozstrzygania,czyformuła
jest,czyniejest,prawdąlogikikwantyfikatorów.
Tamechanicznapro-
cedurazbliżasiędopostępowaniaalgorytmicznegotakdalece,jakto
tylkomożliwe,wyczerpującnarzecztejaproksymacjiabsolutniewszystkie
możliwości.IdziękitemuDwyśrubowaniu”,chwytamyniejakonagorąco
momentzałamania,gdymaszynerianiejestzdolnarozstrzygnąćopewnejfor-
mule,żeniejestonaprawdąlogiki.Wywódbowiemtestującyprawdziwość
zapętlasięwsposóbtakregularny,żepostrzegająctęregularność,mamyin-
tuicyjnąpewność,iżzapętlanienigdysięnieskończy.Alemaszyneriadeduk-
cyjnaotymniewie(choćwietożywylogik)ibędziesiękręcićbezkońca.Kto
razprzeżyłtakilogicznyewenement,tenłatwozgodzisięzTuringiemcodo
algorytmicznejnierozstrzygalnościtzw.problemustopu(zatrzymaniasięma-
szynyrozwiązującejproblem).Umysłludzkigórujewtejsytuacjinadmaszyną
niepomiernie,atodziękitemu,żeogarniajakbyjednymspojrzeniemcałynie-
skończonyciągmającychnastąpićzapętleń,podczasgdyrachującalogicznie
maszynaTuringajestwobectejniekończonościbezradna.Skądwludzkim
umyśletaprzedziwnazdolność?Tojestwłaśniezagadkaumysłu,którejist-
