Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
DariuszMilczarek
sącharakterystycznedlahistoriiikulturyeuropejskiej”10.Cowięcej,można
postawićtezę,żerównoczesnewystępowanieowejnjednościiróżnorodno-
ści”bardzosięEuropieprzysłużyło,przyczyniającsiędowiększejdynamiki,
bogactwaorazwszechstronnościeuropejskiejkulturyicywilizacji.Czerpały
onebowiemzróżnorodnych,zmieniającychsięnaprzestrzenidziejówźródeł,
unikającpopadaniawskostnieniełatwoprowadzącedouwiądu11.
Pamiętaćbowiemnależy,żetendencjedodywersyfikacjibyłyinadalsą
wEuropiebardzosilne,międzyinnymiztegowzględu,żerzadkoktóryregion
światastanowitakwielkąmozaikękultur,systemówspołeczno-ekonomicz-
nych,językówczynarodowości.Wystarczypodać,żewspółcześnienanaszym
kontynenciewystępujeponadosiemdziesiątnarodówigrupetnicznych,re-
prezentującychczterygłówne,mocnowymieszanerasy:śródziemnomorską,
nordyczną,laponoidalnąiarmenoidalną,zdodatkowymidomieszkamiinnych
ras,przedewszystkimsemicko-chamickiej.Wwieluprzypadkachgranice
państwpokrywająsięzasadniczozpodziałamietnicznymi(jaknp.wbardzo
homogenicznejpodtymwzględemPolsce),alewystępująrównieżkrajewie-
loetniczne,jaknp.BelgiaczySzwajcaria.
Wiążesięztymwielkiezróżnicowaniejęzykowo-kulturowe–dominującą
wielkągrupęstanowiąjęzykiindoeuropejskie(dzielącesięzkoleinacztery
głównegrupy:romańskie,germańskie,słowiańskieiceltyckie)12orazinne
języki,takiejakugrofińskieorazbaskijskiiturecki.Językiteużywanesąza-
równowpaństwachnarodowych,jakiwramachszerszychstref–przykładem
możebyćobszarjęzykafrancuskiego(któregoużywasię,opróczFrancji,także
wBelgiiczySzwajcarii)lubniemieckiego(Niemcy,Austria,Belgia,Szwajcaria).
Stwarzałotoobiektywnewarunkidopowstawaniaorazutrzymywaniasię
wszelkiegotypuzróżnicowań,przejawiającychsięm.in.wistnieniubardzowielu
organizmówpaństwowychnaobszarzedzisiejszejEuropy.Ichaktualnaliczba
itakniejestdużawporównaniuztym,comiałomiejscewhistorii–wystarczy
przypomniećokresśredniowiecznegorozbiciadzielnicowego,owocującego
nieprzebranąilościąkrólestw,księstw,wolnychmiastitp.(SametylkoWłochy
10
11
12
F.Kinsky,Federalizm.Modelogólnoeuropejski,Kraków1999,s.23.
Ostrzegawczymprzykłademmożebyćprzypadekcywilizacjiislamu,wśredniowieczu
niezwykleprężnejiprzewyższającejpodwielomawzględamidokonaniaEuropy,aobec-
niecałkowiciezdominowanejprzezortodoksyjnenurtyreligijneiwefekciemarginalnej
podwzględemosiągnięćwdziedziniekultury,sztuki,naukiczygospodarki.Szerzejpatrz:
D.Sourdel,J.Sourdel,Cywilizacjaislamu,Warszawa1980.
Dodatkowodojęzykówindoeuropejskichzaliczasięjęzykibałtyckieorazalbańskiigrecki.
