Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Dodatkowonbezalternatywność”przedsiębiorczości(utożsamianejzparty-
kularnązapobiegliwością)orazpresjarynkowawstosunkudowspólnotyaka-
demickiejrezonujezprawidłowościami,którewspółcześniewdotkliwysposób
trapiąkulturę.MożnastwierdzićzaZygmuntemBaumanem,żeanalogicznie
doświatakulturynaukaprzestajebyćoznakącywilizacyjnegomesjanizmuczy
prometeizmu,efektempodniesieniadosześcianuludzkiejrozumności-swoi-
stegointelektualnegooświeceniahomosapiens.Naukaprzestajebyćpowinnoś-
cią-wsłużbiezrozumieniainaprawyświata,dążeniemdowiedzyimądrości,
pragnieniemupodmiotowieniaczłowieka.Wcorazmniejszymstopniułagodzi
iwysubtelniaobyczaje;uszlachetniaoraznawraca;otwieraoczynślepemuludo-
wi”czystatystycznemukonsumentowi5,asamastajesięutowarowionądziałal-
nościąkomercyjną.Aktywnością,któranastawionajestwpierwszymrzędziena
akumulacjękapitałuiwypracowaniemierzalnychzysków.Chodziokonsumpcję
ikomercjalizacjędóbrnaukowych,gdziemowazarównoostymulowaniupopy-
tuikreacjipotrzebnastudiapraktyczne,jakiobiznesowymukierunkowaniu
wynalazczościnaukowej,wtyminnowacjibadawczych,strategiiprojektowych
czyaktywnościgrantowej.Totakżebezpardonoweoraznieskrępowaneprakty-
kowaniemechanizmuakumulacjiprzezwywłaszczeniezprawautorskich6ipre-
karyzacjęwarunkówpracyorazzatrudnieniawśródludzinauki.
Przywołajmytylkokilkaskojarzeńfunkcjonującychwspołecznejwyobraźni
ipamięcinatematwspółczesnejrecepcjiinstytucjiuniwersytetu:dyktaturachwili
mierzonapozycjąwrankinguorazbibliometrycznymiwskaźnikami;przymusiucisk
dezaktualnościbadawczej(kultnowościiaktualnościprzeciwstawionyciągłości
wiedzyitradycjiintelektualnych);przekonanieoniepraktycznościianachronicz-
nościrefleksjiteoretycznej,ojałowościipięknoduchostwiehumanistyki(zodma-
wianiemjejcechnauki);totemizmempiryczności,użytecznościifunkcjonalności;
perfidnadyskredytacjamiędzypokoleniowejrelacjimistrz↔uczeń;prywatyzacja
państwaijegoelementarnychfunkcji-takżewsferzeoświatypublicznej
iakademii.
DlauniwersytetuwPolsce,ludziwnimpracującychorazsformalizowanych
dyscyplinwiedzy,którewspółtworzą,tonietylefaktycznewyzwania-precy-
zyjniebyłobynapisaćgroźby-ileraczejczęstoprzemilczane,leczdalekosiężne
zagrożenia.Zagrożenia,którepojawiłysięjednocześniewrazzewzrostempo-
pularnościneoliberalnychstrategiizarządzania,wtymmarketingowegopozy-
cjonowania,uniwersytetuwglobalnejsieciprzepływukapitałówiwdrożenia
parametrycznegomodelupolitykinaukowejprzezdecydentówpolitycznych.
Wnaszejocenieurzeczywistnieniesiętegokapitalistycznego-napoływol-
norynkowegoibiurokratycznego-megatrenduwpolskichrealiachjestpierw-
5Z.Bauman,Mecenas–twórca–konflikt.Kulturamiędzypaństwemarynkiem,[w:]Kultura
wpłynnejnowoczesności,NarodowyInstytutWizualny,Warszawa2011,s.117-136.
6D.Harvey,Przestrzenieglobalnegokapitalizmu.Wstronęteoriirozwojunierównegogeo-
graficznie,InstytutWydawniczyKsiążkaiPrasa,Warszawa2016,s.60-72.
9
