Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wersytetówludowych.Aleteż–należypodkreślićtobardzowyraźnie–
brakprawnegouregulowaniawiększościzasadprowadzeniainternato-
wychuniwersytetówchłopskichsprzyjałkreatywnościposzczególnych
środowiskwformułowaniuzałożeńteoretycznychikształtowaniuuni-
kalnejpraktykiedukacyjnejwkażdymzistniejącychzakładówoświato-
wych
14
.Uzasadnionezatemwydajesięstwierdzenie,żekażdyzinterna-
towychuniwersytetówludowychokresumiędzywojennegomiałcharakter
swoistegoeksperymentupedagogicznego(andragogicznego)–niepowta-
rzalnego,odrębnegowswychzałożeniachodkoncepcjiinnychzakładów
oświatowychnoszącychbliźniacząnazwę.
Wpowojennejliteraturzeprzedmiotuutrwaliłsięwizerunekuniwer-
sytetuludowegojakomiejsca,wktórymkształcisięwiejskichprzodowni-
ków,aktywistóworganizacjimłodzieżowych–liderówiorganizatorów
pracyśrodowiskmłodowiejskich.Obraztenpowielanyzresztąbywa–
częstowsposóbodtwórczywstosunkudopracwcześniejszych–także
wniektórychopracowaniachautorówwspółczesnych.TakwięcpoIIwoj-
niewyeksponowanyzostałjedyniejedenzlicznychwątkówfunkcjono-
waniarodzimychuniwersytetówludowychzokresudwudziestolecia.
Wiązałosiętomiędzyinnymizezbudowaniemswoistegomituowzor-
cachwypracowanychwUniwersytecieLudowymwGaciPrzeworskiej–
czytelniedostrzegalnegowpracachhistorykówoświaty,andragogów
ipedagogówspołecznychzczasówPolskiLudowej,takichjakJadwiga
Sutyła,LucjanTuros,KazimierzWojciechowskiczyRyszardWroczyński
15
.
Byłon,wydajesię,przynajmniejpoczęściodpowiedziąnazapotrzebowa-
niepolitykówidziałaczyruchuludowego,związanychzjednątylkospo-
śródkilkuprzedwojennychopcjiideologiczno-organizacyjnychwystępu-
jącychwłonieruchuuniwersytetówludowych–ZwiązkiemMłodzieży
WiejskiejRzeczypospolitejPolskiej(ZMWRP)„Wici”.Tenjednostronny
obrazzostałnastępniewciągukolejnychdekadskutecznieugruntowany
wświadomościwszystkichtych,którzyzajmowalisięproblematykąuni-
wersytetówludowychodstronypraktycznejczyteoretycznej.Tymczasem
bezsprzecznieważnyigodnyupamiętnieniadorobek„wiciowców”wza-
kresieteoriiipraktykiuniwersytetówludowych–azwłaszczaosiągnięcia
SolarzaiWiejskiegoUniwersytetuOrkanowegowGaci–wymagapilnego
uzupełnieniaoanalizęfunkcjonowaniaiosiągnięćtakżeinnychzakładów
oświatowychtegotypu,działającychwówczaswnaszymkraju.Autorni-
niejszejmonografiiodbezmaładwóchdekadpodejmowałwysiłki,by
14
T.Maliszewski,UniwersytetyludowenaziemiachpolskichwXXstuleciu.OkresIII:Dwu-
dziestoleciemiędzywojenne,[w:]Uniwersytetludowy–szkoładlażycia,op.cit.,s.87-99.
15
Por.naprzykład:L.Turos,UniwersytetLudowyIgnacegoSolarzaijegowychowankowie,
Warszawa1970;idem,Patrzećszerokoidaleko...DziedzictwopedagogiczneIgnacegoSolarza,
Warszawa1983;J.Sutyła,UniwersytetyLudoweIIRzeczypospolitej,„RozprawyzDziejów
Oświaty”1978,t.21;K.Wojciechowski,PoczątkiirozwójuniwersytetówludowychwPolscedo
1945roku,[w:]UniwersytetyludowewPolsceizagranicą,podred.A.Bron-Wojciechowskiej,
Warszawa1977,s.5-30;R.Wroczyński,IgnacegoSolarzakoncepcjaUniwersytetuLudowego
ijejźródła,„PrzeglądHistoryczno-Oświatowy”1962,nr4,s.625-651.
9
