Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Wstęp
wynikajązespecyfikiprzedmiotubadańznajdującegosięnnaprzecięciu”tego,co
wewnętrzne(narodowe),ztym,cozewnętrzne(międzynarodowe).Zważywszyna
to,iżupadaniepaństwaniemożebyćkategoriąanalityczną,gdyżjestpojęciem
wartościującym(pejoratywym),analizaprzedmiotubadańpowinnauwzględniać
wielośćpodejśćteoretycznych–takżete,którewykraczająpozautarteschematy
natematpaństwowości,konstruowanezperspektywyEuropejczyka.
Publikacjaskładasięzpięciurozdziałów,ajejstrukturajestinspirowana
elementamiujęciasystemowego:geneza,konstrukcja,skutki,reakcjeotoczenia
systemuiperspektywyciągłościlubzmiany.Każdyztychrozdziałówukazuje
upadaniepaństwapodniecoinnymkątem,czyniączadośćkomplementarności
ujęciaproblemu,costanowitakżecennywalorporządkującyobszarbadawczy.
Wewnętrznypodziałrozdziałupierwszegoodwołujesiędokryteriumpodmioto-
wego,rozdziałudrugiego–dokryteriumprzedmiotowegoichronologicznego.
Rozdziałytrzeciiczwartyzbudowanonapodstawiekryteriumprzedmiotowego,
zaśzamykającyrozprawęrozdziałpiątyskonstruowanowedługkryteriumhory-
zontuczasowego.
Rozdziałpierwszystanowiteoretycznąpodstawęrozważań.Jegocelemjest
zasygnalizowaniezłożonościprzedmiotubadań,któregoszczegółowąanalizępo-
dzielononapozostałeczęścimonografii.Zaanalitycznypunktwyjściaprzyjęto
ckarakterystykęnpaństwa”orazkryteriówpaństwowości.Wyeksponowanoróżno-
rodneujęciateoretyczneupadaniapaństwa(nurttradycyjny,funkcjonalnyireali-
styczny),zuwzględnieniemtzw.teoriikrytycznejwpodejściudokonstruowania
omawianegoterminu.Rozstrzygniętotamrównieżkwestietranslacyjneidefini-
cyjne.Wykorzystywanawksiążceperspektywaanalizyupadaniapaństwa(stanu
niepożądanego)zmuszadorecepcjinidealnego”,nowoczesnegomodelupaństwo-
wości(tzw.modernstate).Konsekwentniepaństwaupadającesąwięcanalizowane
wkategoriindewiacji”(uzwględniającjejintersubiektywnycharakter).Wdru-
giejczęścirozdziałuprzedstawionotrójwymiarowośćupadaniapaństwa(tzw.3D),
któraprowadzidodeficytu:(1)legitymacji,(2)bezpieczeństwaoraz(3)potencja-
łu.Uwagęautoraprzykułytakżeimplikacjeprawnomiędzynarodoweomawianego
procesu,którawymykasięnormomprawamiędzynarodowego.
Wrozdzialedrugimprzedmiotemanalizysączynnikizwiększającestandys-
funkcjonalnościpaństw,którepozwalajądostrzecwnimsynergicznyefektdziała-
niawieluzmiennych.Napotrzebypracywyróżnionouwarunkowaniawewnętrzne
(idiosynkratyczne)orazzewnętrzne(systemowe).Wśróduwarunkowańwewnętrz-
nychznalazłysięelementyśrodowiskageograficznego,cechyetniczno-kulturowe
(trybalizm),czynnikpolitycznyiinstytucjonalny(neopatrymonializm).Uwzględ-
nionokonfliktwewnętrzny,którykatalizujeprocesupadaniapaństwa,alesamwso-
bieniestanowiojegoparametrach.Wdrugiejczęścirozdziałuomówionotrzynaj-
