Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Polskiedoświadczeniazsamorządemlokalnymwkontekściezałożeńteoretycznych
33
rządowejwobecorganówsamorządowych.B.Dolnickiszczególniepodkreśla
regulacjeustawysamorządowejwprowadzonew1933roku29.Przyznałyoneor-
ganomrządowym(zeszczególnymuwzględnieniemzwierzchniejroliwojewody)
kompetencjenadzorczewobecsamorząduterytorialnego30.Dotyczyłotom.in.
wymogudodatkowegozatwierdzaniauchwał,któreorganysamorządowepodej-
mowaływważniejszychsprawachgospodarczych,dokonywanianadzorczychin-
spekcjiwposzczególnychjednostkach,zatwierdzaniawyborówosóbwchodzących
wskładorganówzarządzającychwsamorządzie,atakżemożliwośćzastosowania
sankcjidyscyplinarnychwobecnichwokresiepełnieniafunkcji.Wprzypadku
stwierdzenianiewłaściwegofunkcjonowaniaorganówsamorządowychmożliwe
byłorównieżichodgórnerozwiązanie.
WtrzecimokresieformowaniasięukładuadministracyjnegoIIRPdowy-
buchuwojnystandardywyznaczałaKonstytucjazkwietnia1935r.,któraprzy-
czyniłasiędogłębokiejcentralizacjiustrojowej.Jedyniezformalnegopunktu
widzeniazachowanowniejistnienie,obokadministracjirządowej,również
samorząduterytorialnegoigospodarczegowukładziepodziałuadministra-
cjipaństwowej.Napoziomiedeklaratywnympaństwopodrządamisanacyj-
nymimiałozapewnićswobodnyrozwójsamorządu,aingerowaćmogłotyl-
konarzecztzw.dobrapowszechnego.Samorządzaśmiałbyćpoprostujedną
zformdziałaniapaństwa31.B.Dolnickijednakniemazłudzeń,codowstecz-
negoidziałającegowbrewrozwojowisamorządnościterytorialnejcharakte-
ruzmianustrojowychwdrugiejpołowiedwudziestoleciamiędzywojennego.
PrzywołującwnioskiM.Jaroszyńskiego,M.ZimmermannaiW
.Brzezińskiego,
stwierdzawtymkontekściejednoznacznie:HŻyciebowiemzadałokłamwszelkim
koncepcjomsamorządowym.Biorącpoduwagęówczesnąsytuacjępolityczną,or-
ganysamorządowe,jakkolwiekformalniewybraneiwyposażonewwielekompe-
tencji,zostaływrzeczywistościsprowadzonedoroliciałdoradczychadministracji
rządowej”32.
Pookresiecentralizacjisystemowej,charakterystycznejdlaPolskiLudowej,
samorządterytorialnyzostałreaktywowanydopierow1990roku,jakoszczegól-
nyelementustrojowy,którymiałwznacznymstopniusłużyćprzeprowadzeniu
decentralizacjipaństwa.Trudnojestwprostporównywaćdzisiejszysamorząddo
czasówmiędzywojennych,choćmówisięotzw.restytucjisamorząduterytorial-
nego.MożnazgodzićsięzestwierdzeniemAndrzejaJózefaKozłowskiego,iż:
29
Ustawazdnia23marca1933r.oczęściowejzmianieustrojusamorząduterytorialnego
(Dz.U.z1933r.,nr35,poz.294).
30
B.Dolnicki,Samorządterytorialny,cyt.wyd.,s.48.
31
Zob.K.Kumaniecki,B.Wasiutyński,J.Panejko,Polskieprawoadministracyjnewzarysie,
Kraków1930,s.13.
32
B.Dolnicki,Samorządterytorialny,cyt.wyd.,s.50;por.teżM.Jaroszyński,M.Zimmer-
mann,W
.Brzeziński,Polskieprawoadministracyjne…,cyt.wyd.,s.42;orazJ.Służewski,Wojewoda
wsystemieadministracjipaństwowej,Warszawa1981,s.33.
