Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
takzwanejliteraturyniefikcjonalnej(takichjakdziennik,
esej,pamiętnik,autobiografia,reportaż,epistolografia)
–obowiązujetuswoistypaktjakozasadaregulująca
praktykinadawczo-odbiorcze.JeśliPhilippeLejeune
określapaktemautobiograficznymtożsamośćautora,
podmiotuwypowiadającegoibohateratekstu
literackiego47,towkontekścielegendmiejskichmożna
mówićoszczególnegorodzajuumowieświadczącej
otożsamościnieobecnegoautorazeświadkiemlub
uczestnikiemwydarzenia.Wwymiarzedyskursywnymjej
gwarantemsącharakterystycznedlatejformy
narracyjnejramymodalneopowieści,zwłaszczazaśtakie
wypełnieniaformułinicjalnych,jak„Zdarzyłosię
tokuzynowimojejkoleżanki…”,„Brzmi
tonieprawdopodobnie,alewydarzyłosięnaprawdę…”,
„Ojciecmojegokolegimówił,że…”,„Wszyscywmieście
pamiętają,jak…”48.Swoistatopikaeksordialnalegendy
miejskiejustanawiazatempaktnadawczo-odbiorczy,
uwierzytelniającopowiadanąhistoriępoprzezodwołania
doinstytucjinie-obecnegoautora,którymjestbliski
bliskiegoosobywypowiadającej.Tworzytoswoisty
dyskursywnyentymematopowieści–pustemiejsce
gotowedowypełnieniazależnieodkonkretnejrealizacji
gatunkowej.Inwariantemjesttuznakowanie
familiarności,osobistejznajomościświadkalubuczestnika
wydarzenia(kuzyn,znajomy,sąsiad)orazwprowadzanie
kategoriiEverymana,pomagającejutożsamićsię
słuchającemuzbohateremnarracji,zmiennymizaś
–onomastyka(imiona,nazwiskaitoponimy,jeśliwogóle
siępojawiają).Przywodzitonamyślzasadę
konstrukcyjnąutworówalegorycznych
(wykorzystywanychczęstowcelachdydaktycznych,
naprzykładwhomiletyce,exemplówiparaboli),
polegającąnaskrótowościischematyzmienarracyjnego
szkieletu,wypełnianegozależnieodokoliczności
odmiennymi„realiami”,spłaszczonejpsychologiipostaci,
brakutłaobyczajowo-historycznegoitakdalej.
Zasadnicząróżnicąjesttubrakalegorezy–legenda
miejska,choćczęstozawieraelementydydaktyczne
