Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp11
ludzkości,zakończyłsięsymboliczniew1971rokuwrazzwysadzeniemwpo-
wietrzeczęściosiedlaPruitt-IgoeTowerswSaintLouiswStanachZjednoczo-
nych.Pamiętajmy,żejużwtedypowstawałyprojektypostmodernistyczne,
poczynającodosiedlaSeaRanchnawybrzeżuKaliforniizroku1965,chociaż
winnychmiejscachwłaśniewówczasrozpoczynanowielkie,modernistycz-
nebudowy,jakchoćbyosiedleZaŻelaznąBramąwWarszawie.Znowuwięc
mamyurbanistyczno-architektonicznątransgresję-przezgranicęwiekupodaje-
myto,cobyłotradycyjne,czasom,któremająbyćnowoczesne.Jesttoprzypadek
tymbardziejskomplikowany,żepostmodernizmnastępującypomodernizmie
byłbardziejtradycyjnywznaczeniuformalnymniżustępującymumodernizm.
WurbanistycemieliśmywracaćdomiejskichrozwiązańXIX-wiecznych,histo-
rycyzmświeciłtryumf,wrazznimornamentalizmikontekstualizm.Ornament
przestałbyćzbrodnią,astylmiędzynarodowyrozpaśćsięmiałnadowolnie
wielestylówlokalnych.Korzystajączpomocykomputera,mieliśmytworzyć
wrazznaszymiklientamidowolnestylegustu,niepodlegającekrytyce.Nikt
niechciałmieszkaćwdomachzwielkiejpłyty,ajejwytwórnieupadałyjedna
podrugiej.Konkluzjaztychrozważańjesttaka:mimożedokalendarzowego
końcawiekuXXImamysporoczasu,towedługmiaryurbanistycznejtrwa
onjuż50latiniewiemy,jakądatęuznamyzajegokoniec.Oznaczato,żejuż
dziśmamyprawopowinniśmyonimpisać,zwłaszczażepojawiająsięteksty
mówiąceoarchitekturzeXXIwieku(Świątkowska,2011).
*
Wksiążcenieomawiasięmiastleżącychpozapółnocno-zachodniąhemisfe-
rą,inaczejmówiącpozaEuropąiStanamiZjednoczonymi,nawetKanadanie
zostaławniejuwzględniona.Jesttozamysłcelowy.Chociażnależypamiętać
owspaniałejprzeszłościinnychniżeuropejskiemiejskichcywilizacji,okazuje
siędziś,żeprzestrzeńmiast,globalizującsię,bardzosięujednolica.Przeważa
wzorzeceuropejsko-amerykański,podobniejaktęsknotazabranymstądwzor-
cemżycia.Azjatyckie,afrykańskieczypołudniowo-amerykańskiemiastaróżnią
sięodnaszychwzasadziejedynieskalą.
WChinach,naBliskimWschodzieiwinnychcobogatszychkrajachmiasta
projektująeuropejscyurbaniściiarchitekci.Itaksiędziejenieoddziś,Pola-
cymająwtymswójudział.Dlaprzykładu:wlatach1968-1971generalnym
projektantemkoncepcyjnegoplanurozwojuprzestrzennegoSingapurubył
urbanistawarszawskiKrystynOlszewski.Acodoskali,tooilewEuropie
świadomieniezmierzamydotworzeniamiejskichgigantówimamydotego
odpowiednienarzędzianiekoniecznieczystoplanistyczne,otylenainnychkon-
tynentachwielkośćmiastuwarunkowanajeststaletrwającąucieczkązterenów
wiejskichdomiejscdającychszansęnaprzeżycie.Swojąrolęodgrywatakże
przyrostnaturalny.ByćmożedlategowChinachplanujesię,prawdopodobnie
mającteżnawzględzieproblemypolityczne,powstaniewokółHongkongu
megamiasta(nazwatakiegotworuwnaszymjęzykujeszczenieistnieje,Chiń-
czycymówiąnańYuegang`aodawanqu),składającegosięzjedenastuinnych