Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Urzeczywistnianieideihumanizmuwkontekściezagwarantowaniapodstawowych...
leczzdecydowanieumiejscawiagowramachspołeczeństwa.Jaksłuszniezauważa
bowiemB.Szczepankowska,ntonieindywidualneograniczeniasąprzyczynąnie-
pełnosprawności,alebrakzestronyspołeczeństwaodpowiednichusług,wyrów-
nującychżycioweszansetakichosób”1.Niepełnosprawnośćjestwzwiązkuztym
konsekwencjąkształtowaniaśrodowiskawsposóbuwzględniającyjedyniepotrze-
byosóbpełnosprawnych.Osobazniepełnosprawnościądoświadczabardzowielu
ograniczeń:odindywidualnychuprzedzeńdoinstytucjonalnejdyskryminacji,od
niedostępnegopublicznegobudownictwadoniedostosowanegosystemutranspor-
tu,odsegregacyjnejedukacjidowyłączającychosobyzniepełnosprawnościami
rozwiązańnarynkupracy.Wskazujetonaistnieniewotoczeniuosobyzniepeł-
nosprawnościąszeregubarier:społecznych,ekonomicznych,prawnych,architekto-
nicznychiurbanistycznychpowodujących,żeosobatakaniemożestaćsiępełno-
prawnymuczestnikiemstosunkówspołecznych.
Biorącpowyższepoduwagę,tospołeczeństwowykluczafizycznielubwinny
sposóbosobyzniepełnosprawnością.Dyskryminacjaniewynikaprzecieżzogra-
niczeńludzizniepełnosprawnościami,leczznegatywnych,stereotypowychpostaw
inastawieńotoczenia.Dointegracjiniedoprowadząnajwiększenawetchęciosób
zniepełnosprawnościami.Możeonajedyniebyćefektemzmianspołecznych.To
przedcałymspołeczeństwemstoiwięczadaniedostosowaniaposiadanychwzorów
zachowańioczekiwańdomożliwościosóbzniepełnosprawnościamiorazelimino-
wania,zmniejszanialubkompensowaniabarier,takabykażdejosobieumożliwić
korzystaniezdóbrpublicznych,jednocześnierespektującjejprawaiprzywileje2.
Monografia,którątrzymaciePaństwowrękach,podzielonazostałanatrzyza-
sadniczeczęściobejmującerozdziały,którychautorzypostawilisobiezacelukazanie
złożonościiinterdyscyplinarnościzagadnieńzwiązanychzniepełnosprawnością.
Pierwszaczęśćpodejmujepróbęukazaniawybranychprawiwolnościczłowieka
iobywatelazperspektywyosóbzniepełnosprawnościami.Wjejramachodnaleźć
możnatekstpoświęconypojęciuniepełnosprawności.Autorzwracawnimuwagę,
żeniepełnosprawnośćposiadaformalneirealnerozumienie.Przezujęcieformalne
rozumiećnależysytuację,kiedyuprawnionydotegoorganwprawemprzewidzia-
nejformiestwierdzawystępowanieniepełnosprawności,natomiastujęcierealne
związanejestzocenąsytuacjifaktycznejdanejosobyiuznaniajejzaosobęzaliczaną
dotejkategorii.Zwracaprzytymuwagęnaznaczenietegorozróżnienia,podkreśla-
jąc,żeodgrywaonoistotnąrolęnagruncieobowiązującychunormowańprawnych,
ponieważwszelkieuprawnieniaprzewidzianewrozwiązaniachnormatywnych
wiązanesązlegitymowaniemsięformalnymorzeczeniemoniepełnosprawności.
1B.Szczepankowska,Projektogólnejdefnicjipojęciaosobaniepełnosprawna,nProblemyRehabilitacji
SpołecznejiZawodowej”1994,nr4(142),s.12.
2E.Wapiennik,R.Piotrowicz,Niepełnosprawny–pełnosprawnyobywatelEuropy,nBibliotekaEuro-
pejska”2002,nr24,s.21.
