Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Niniejszeopracowaniejestpróbąukazaniawybranychproblemówzwiązanych
zfunkcjonowaniemosóbzniepełnosprawnościamipoprzezosadzenieichwświecie
ideihumanistycznych.Wewspółczesnymświecieniepełnosprawnośćjestpojęciem
złożonym,asamproblemniepełnosprawnościstałsiępodstawąpogłębionychba-
dańempirycznych,ukazującychwieloaspektowośćomawianejproblematyki.Warto
wtymmiejscuzauważyć,żemimodefiniowanianiepełnosprawnościprzezpryzmat
wartościhumanistycznychciąglejeszczewjęzykupotocznymmożnaodnaleźćpe-
joratywneokreśleniaosóbwykazującychpewnedysfunkcje,takiejak:kaleka,in-
walida,ułomnyitp.,mimożedawnozostałyjużoneusuniętezjęzykaoficjalnego.
Wdalszymciąguniepełnosprawnośćpostrzeganajestjakowadaciałalubumysłu.
Wydajesięjednak,żemożnamówićoogromnejzmianienalepsze.Obserwowana
ewolucjaterminologicznatorezultatcorazprężniejszejdziałalnościnarzeczosób
zniepełnosprawnościamiorazprzewartościowaniakultury.Pojęciapowszechnie
dotądstosowaneulegająwieluróżnymmodyfikacjom,niektóreznichsąrugowane
zjęzyka,ustępującmiejscainnym.Natenprocesmawpływszeregczynnikówizja-
wiskspołecznych.
Nieulegawątpliwości,żeniepełnosprawnośćjestdziśproblememinterdyscy-
plinarnym,wymagającymwielowymiarowejiwielopłaszczyznowejinterpretacji.
Rozważaniadotyczącepojęcianiepełnosprawnościmożnaprowadzićnapłaszczy-
znachwielunauk.Potwierdzajątonajróżniejszedefinicje,przedstawiającetozjawi-
skozperspektywynaukspołecznych,wtymprawodawstwapolskiegoczymiędzy-
narodowychaktównormatywnych.Wartowtymmiejscupodkreślić,żedefinicje
konstruowanewostatnichlatachwPolsceuwzględniająświatowetendencjepo-
strzeganianiepełnosprawności.Niepełnosprawnośćjestwięcdefiniowanadziśnie
tylkojakorezultatuszkodzeniaciała,umysłuczystanzdrowia,alerównieżjako
wynikbarier,najakieosobaniepełnosprawnanapotykawswoimśrodowisku.
Analizującewolucjępodejściadoniepełnosprawności,możnastwierdzić,że
wbogatejliteraturzeprzedmiotufunkcjonujądwaprzeciwstawnemodele:model
medyczny(indywidualny),ujmującyniepełnosprawnośćjakoskutekchorobyczy
urazu,orazmodelspołeczny,wedługktóregoniepełnosprawnośćjestrezultatem
bariertkwiącychworganizacjipaństwaispołeczeństwa.Współcześniemożna
mówićjeszczeotrzecim,tzw.scalonymmodeluniepełnosprawności,któryłączy
obieperspektywy:medycznąispołeczną.Społecznymodelniepełnosprawno-
ścitoefektwytężonejpracyśrodowiskosóbzniepełnosprawnościami.Zgodnie
zjegozałożeniemniepełnosprawnośćjestproblemcałegospołeczeństwa,aosoba
zniepełnosprawnościątraktowanajestjakokonsumentipełnoprawnyuczestnik
życiaspołecznego.Modeltennienegujeistnieniaproblemuniepełnosprawności,
