Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Służbacywilna–definicjeizakrespojęcia
31
niemającydlaobywatelispecjalnegoznaczeniawcodziennychkontaktach
zurzędami,wywołujenietylkookreśloneskutkiprawnewsytuacjizawodowej
obugrup,alemadużeznaczeniedlasamychczłonkówkorpusuSC-uzyskanie
statusuurzędnikajestpostrzeganejakonobilitacja,honoriawanszawodowy.
Rozróżnienietojestważnetakżedlaosóbzaangażowanychwbudowęsłużby
cywilnejTrzeciejRP
.Pojawiająsięwypowiedzi,wktórychwyczuwasięswego
rodzajuzawódczypretensje,żewspołecznejświadomościfunkcjonująuogól-
nieniaiuproszczeniazacierająceróżnicęmiędzyDprawdziwymi”urzędnikami
apracownikami(obsługą)urzędów.JakpodkreślaJózefinaHrynkiewicz:
DWpowszechnejświadomościurzędnikamisąwszyscypracownicyróżnychin-
stytucjiiurzędów.Tymczasemwadministracjirządowejjestzatrudnionych
około120tys.pracowników,zczegotylkookoło5,5tys.tourzędnicy.Urzęd-
nikaowysokichkwalifikacjachfachowychimoralnychtrzebastaranniedobie-
rać,kształcićiszkolićprzezwielelat.Obowiązujątuokreśloneprawemproce-
duryiwymogikwalifikacyjne.Nowaustawazsierpnia2006rokuosłużbie
cywilnejjeszczebardziejjezaostrzyła.Kandydatnaurzędnikawsłużbiecywil-
nejmusispełnićwielewarunkóworazukończyćpomyślnietrudnepostępowa-
niekwalifikacyjne,wtokuktóregosprawdzanajestjegowiedza,umiejętności
orazpredyspozycjekierownicze.Wymaganiapostawionewustawiesątakwy-
sokie,żez718osób,którewtymrokuprzystąpiłydopostępowaniakwalifika-
cyjnegoprowadzonegoprzezKSAP
,pozytywnieprzeszłojetylko22,1%(tj.159
osób).Gdybyzastosowaćkryteriaobowiązującewpoprzedniejustawieosłuż-
biecywilnej,pozytywnąocenęuzyskałobyokoło76%”[Hrynkiewicz2007]17.
Wartozatemprzyjrzećsiętemu,jakterminDurzędnik”jestujmowanyprzez
językprawa,literaturęnaukową,ajakfunkcjonujewpotocznymrozumieniu.
Pozwolitolepiejwyjaśnićizrozumieć,kogomogąmiećnamyślirespondenci,
gdyodpowiadająnapytaniabadaczy:DJakoceniaPan(i)pracęurzędników,
zktórymimiałPan(i)kontakt?”.Opispoprzedziprzedstawienieróżnychspo-
sobówdefiniowaniaterminuDsłużbacywilna”-przeprowadzanewPolsce
badaniapokazująbowiem,żeobywatelemająrównieżkłopotzwłaściwą
interpretacjątegopojęcia.
1.Służbacywilna–definicjeizakrespojęcia
Wliteraturzeprzedmiotu,popularnychencyklopediachisłownikachter-
minDsłużbacywilna”jestwyjaśnianynawielesposobów;jednozujęćprzed-
stawiłamwewstępie18.Wielośćdefinicjiwynikam.in.zfaktu,żewróżnych
17Zob.D.Frey,Dodobregorządzeniapotrzebnisąsprawniurzędnicy,DRzeczpospolita”,
10.12.2007.
18Istniejetakżebogataliteraturaibadaniaporównawczedotycząceinstytucjisłużbycy-
wilnej,np.H.Finer,TheoryandPracticeofModernGovernment(1946);E.Barker,TheDevelop-
mentofPublicServicesinWesternEurope,1660–1930(1944);L.D.White(ed.),TheCivilService