Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
GenezaustawyostosunkuPaństwadogminwyznaniowychżydowskich...
gonaziemiachpolskich.Obecniewyznawcyjudaizmustanowiąułamek
procentaogółuobywateliRzeczypospolitej.Znaczeniaposzczególnych
mniejszościnarodowychiwyznaniowychwpaństwieniemierzysię
jednakliczbączłonkówdanejspołeczności.Wświetletragicznychlosów
ŻydówpolskichliczebnośćczłonkówgminskupionychwZwiązkuGmin
WyznaniowychŻydowskichtrudnouznaćzawłaściweipodstawowe
kryteriumocenyjegowagiiznaczeniawpaństwie.Zamiaręnależało
przyjąćhistorycznydorobekiwielkośćpozostałejwPolsceżydowskiej
spuściznykulturowo-religijnej.Dopieropatrzącprzeztenpryzmat,moż-
naocenićidocenićznaczenietegoZwiązkujakogłównegokontynuatora
religiiżydowskiejwewspółczesnymżyciuPolski.
3.Celeustawyżydowskiejwpisywałysięwzałożenianowejpoli-
tykiwyznaniowejpaństwa.Analogiczniezatemdoprzypadkuinnych
powstającychwówczasustawpartykularnych-ustawamiałanacelu
uregulowaniecałokształtuwzajemnychrelacjimiędzygminamiwyzna-
niowymiżydowskimiiichZwiązkiemapaństwemwnowymporządku
ustrojowymPolski.Określenieodrębnąustawątychrelacjiotworzyło
nagrunciezainicjowanejw1989r.transformacjiustrojowejnowyetap
wdziejachstosunkówpaństwazgminamiwyznaniowymiżydowskimi.
Uzyskałyoneporazpierwszywtychdziejachregulacjęstatusuprawnego
wdrodzeodrębnejustawy-narównizKościołemkatolickimiinnymi
zakorzenionymiwPolscekościołamichrześcijańskimi.Ustawazatemma
znaczeniehistoryczneijakotakąmożnapostrzegaćjakoistotnyele-
mentszerszegoizłożonegozagadnieniarozwojuibudowywłaściwych
stosunkówpolsko-żydowskich.Intencjąustawodawcykształtującego
wmyśldemokratycznychstandardówsystemprawawyznaniowegobyło
więczapewnieniegminomwyznaniowymżydowskimprawiswobód
wzarządzaniuwłasnymisprawami,udziałuwobrocieprawnym,pełnej
wolnościwwykonywaniufunkcjireligijnych,wtymobchodzeniaświąt
żydowskich.
Istotnebyłoteżzagwarantowanieim-podobniejakinnymwspól-
notomwyznaniowym-prawwzakresieuregulowaniasprawmajątko-
wychirewindykacjiutraconegomienia.Podjęcietychzagadnieńmiało
szczególneznaczeniewaspekciezaszłościprawnych,upodstawktó-
rychleżałazwłaszczaeksterminacyjnapolitykaokupantahitlerowskiego
orazposunięciawładzPolskiLudowej.Unormowaniekwestiiwłasności
nieruchomościprzedwojennychgminżydowskichbyłopodstawowym
AndrzejCzohara
29