Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
46
PiotrKarwat,JarosławWierzbicki
2.SystempodatkowywPolsceikierunkijegorozwoju
Zgodniezprzyjętąwspółcześniewliteraturzeprawniczejkoncepcjąsystemupodatko-
wegotworzygocałośćobowiązującychwkonkretnymczasiepodatków1.Takzapre-
zentowanepodejścienominalistyczne,jakkolwiekoderwaneodaksjologii,wydajesię
stosunkowowygodnezpunktuwidzeniamożliwościdyskutowaniaposzczególnych
rozwiązańianalizyichdoniosłościspołecznej.Jednocześnieocenakonkretnegosyste-
mupodatkowegomożliwajestwrelacjidosystemupostulatów,jakiewstosunkudo
nichbywająformułowanezpunktuwidzeniazałożonychdlanichfunkcji.Kompleksy
postulatówformułowaneprzezojcównowożytnejmyśliekonomicznej-AdamaSmitha,
DavidaRicardoczyJohnaStuartaMilla,byłyinabieżącorozwijane,takodnośne
zestawieniasporządzająrównieżwspółcześniteoretycynaukopodatkach,jakMichael
BouvierczyJosephStiglitz2.
Wszystkieone,obokelementówzzakresupolitykipodatkowej(społecznejigospo-
darczej),pewnościiprzewidywalnościpodatków,opierająsięnaelementachaksjolo-
gicznych,doktórychmożnazaliczyćte,zktórymiwiążąsiępostulatywarunkowane
sprawiedliwościąspołeczną.
Pośródwzględniepowszechnieprzyjmowanychpostulatówaksjologicznychwlitera-
turzedośćczęstopojawiająsięodwołaniadoochronyrynkujakozasadniczegome-
chanizmualokacjidobrobytu,jakrównieżochronyaksjologiispołecznejwramach
postulatówsprawiedliwościowych3.Systempodatkowyocharakterzekompleksowym
powinienbyćkonstruowanywzałożeniudążeniadorealizacjitychzasad,jakkolwiek
pełneichosiągnięciebywawłaściwieniemożliwe,szczególnieprzyrównoległymdąże-
niudorealizacjiinnychpostulatównp.zzakresupolitykigospodarczejczyspołecznej.
***
Rozwójpolskiegosystemuopodatkowaniaodbywasięwspółcześnieprzedewszystkim
wramachwyznaczanychprzezczteryzasadniczemechanizmyspołeczne.Pierwszy
stanowidążeniewładzdozwiększaniawpływówpodatkowychrealizowaneprzede
wszystkimprzezpunktowepodwyższanielubwprowadzanienowychciężarówpodat-
1M.Kalinowski,Rodzajepodatkówiichklasyfkacjaorazsystemypodatkowe[w:]Systemprawafnan-
sowego,t.3,Prawodaninowe,red.L.Etel,Warszawa2010,s.72.
2
Rozwójpostulatówczyzasadpodatkowychomawiawliteraturzepolskiejm.in.C.Kosikowski,Podatki.
Problemwładzypublicznejipodatników,Warszawa2007,s.83in.
3
Znowszychmiędzynarodowychopracowańtematycznychpatrz:J.E.Stiglitz,Ekonomiasektora
publicznego,Warszawa2004,s.551in.Wwarunkachpolskichreformiepoświęconebyłycałeopracowa-
nia(wybórprzykładowy),jaknp.:OnowyładpodatkowywPolsce,red.J.Ostaszewski,Warszawa2007;
częściowowokresiepoprzedzającymprzystąpieniedoUE:Polskisystempodatkowy.Założeniaapraktyka,
red.A.Pomorska,Lublin2004,s.13-105,czydopracowane,opartenacałożyciowymdorobkukoncepcje
autorskie:C.Kosikowski,NaprawafnansówpublicznychwPolsce,Białystok2011,s.275in.