Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Uszczelnianiepodatkówwkontekściekoncepcji/postulatówreformysystemupodatkowego
47
kowych,zwyklewpisującesięwmechanizmyzabezpieczająceelementprzerzucalności
podatków(ukryciafaktycznegorozkładuciężarupodatkowego).Drugijestzwiązany
zdążeniemdoutrzymywanialubmoderowaniaobciążeńpodatkowychwzakresie
podatkówbezpośrednich.Obaprzywołanemechanizmybywajądeterminowaneprzez
krótkookresoweinteresypolityczneekiprządzącychwostatnimdwudziestoleciu.Rów-
noleglejakokolejnywyznacznikpojawiająsięczynnikidługookresoweocharakterze
zewnętrznym,związanezkoniecznościąadaptowaniakrajowegosystemupodatkowego
dowymogówrozwiązańfunkcjonującychwinnychpaństwachzktórymiRzeczpospolita
prowadziobrótmiędzynarodowy.Wpraktycesprowadzasiętodorecypowaniarozwią-
zańobecnychwwiększościpaństwwysokorozwiniętych.Najważniejszymczynnikiem
jestjednakmechanizmharmonizacjiopodatkowania,główniepośredniego,wramach
kompetencjiUniiEuropejskiej.
Wspomnianemechanizmyrozwojowedeterminująsytuację,wjakiejoddłuższego
czasuznajdujesiępolskisystempodatkowy.FunkcjonującywPolscezbiórpodatków
wograniczonymstopniupozwalasięocenićjakosystemspójnyzpunktuwidzenia
aksjologiizarównorynkowej,jakispołecznej.Wskładpolskiegosystemupodatko-
wegowchodząbowiemrozwiązanianormatywnepowstałeiodwołującesiędologiki
systemowejgospodarkicentralniesterowanej,poprzedzającejtransformacjękrajowej
gospodarkidostandardówrynkowych,podatkipowstałewokresietransformacyjnym,
przechodzącenabieżącozmianylegislacyjne,podatkiharmonizowanenapoziomie
UE,atakżerozwiązaniaprzyjmowaneniecoadhocnapotrzebyzwiększaniadochodów
budżetowych.Nieczęsto,niestety,pozwalająsięzidentyfikowaćdziałaniazwiązane
zpróbamizabezpieczenianeutralnościwewnętrznej,atakżezewnętrznejkrajowego
systemuopodatkowania.Nieczęsterównieżpróbypodejmowaniaiprowadzenia
samodzielnych,kompleksowychpracanalitycznychirozwojowychnadsystememopo-
datkowaniawPolsce.Wzwiązkuzbrakiemzainteresowaniaśrodowiskpolitycznych
wysiłekanalitycznyprzedstawicielinaukijestrealistyczniekierowanyprzedewszystkim
naanalizęstanuistniejącegolubwprowadzanegowkolejnychdziałaniachustawodawcy.
3.Reformasystemupodatkowegowteoriiopodatkowania
Obserwacjepoświęconekoniecznościprzeprowadzeniareformysystemupodatkowego
pojawiająsięzarównowliteraturzemiędzynarodowej,jakikrajowejbardzoczęsto4.
Wwarunkachpolskichwzględnierzadziejwystępująpropozycjedokonywaniazmian
systemowych,jednakwnioskidotyczącekonkretnychrozwiązańjednostkowych
częste,dośćdobrzewpisującsięwgotowośćdoichrealizacjiprzezrządzących.Sfery
4Fundamentaltaxreform:issues,choicesandimplications,ed.J.W
.Diamond,G.R.Zodrov,Cambridge
2008;J.Komorowski,Systempodatkowyzperspektywyreformyfnansówpublicznych[w:]Onowyład...,
red.J.Ostaszewski,s.117in.