Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
demokracjaelitarystycznaakryzysdemokracjiliberalnej...
25
AndrzejAntoszewski,podobniejakEatwelliGoodwin,poddajejednak
wwątpliwośćtentonpisząc:nOcenyte-choćzrozumiałewokresieeuforii,jaka
zapanowałapoupadkukomunizmu-sąpodtrzymywanedodniadzisiejszego,
mimocorazbardziejwyraźnychoznakkryzysudemokracjiliberalnej”
.Anto-
szewskizadajewręczpytanie:czynwświetlewyraźnychsymptomówkryzysu
demokracjiliberalnej”optymizm,codoprzyszłościjestwpełniuzasadniony
37
?
Niejakopotwierdzeniemdlawymienionychwątpliwościjestzmiana,
jakadotyczypodejściadowspomnianejbezalternatywności,którąwspółcze-
śnieIwanKrastewiStephanHolmestraktująjakojednązkluczowychprzy-
czynostatnichsukcesówpopulizmu.Wedługnichpopuliścisprzeciwiająsię
n[…]zastępowaniuortodoksjikomunistycznejortodoksjąliberalną”
38
.Brak
możliwościzaproponowaniaalternatywydlademokracjistałsięniejakonatu-
ralnymźródłembuntu
39
.Wartowtymmiejscunadmienić,iżpodejścieKra-
stewawtejmateriiprzeszłoewolucję.Kilkanaścielatwcześniejbezalternatyw-
nośćujmowałonwłaśniejakozabezpieczeniedemokracjiliberalnej
40
.
Wdobiewiarywprzetrwaniedemokracjiliberalnej,nahoryzonciepoli-
tycznejrzeczywistościpojawiłasięjejnieliberalnamutacja.Uwidoczniłasię
onawtym,coJanZielonkaokreślajakospołecznezniechęcenieiwzmoc-
nienietendencjidoodchodzeniaodliberalizmurozumianegojakoideolo-
giawładzy,zestawwartości,sposóbsprawowaniarządówikulturowyetos
41
.
Odejścietodotyczytakżeliberalno-demokratycznegoreżimupolitycznego
orazneoliberalnejgospodarki.Wsensiepolitycznymjesttosprzeciwwobec
tego,coszerokomożnaokreślićjakodemokracjaliberalnaukształtowana
wpowojennejEuropieZachodniej,doktórejdążyłypo1989rokukrajeEu-
ropyŚrodkowej.
AndrzejAntoszewskiwyrażającsięorealnejalternatywiewobecdemokra-
cjiliberalnejprzywołujekategoriędemokracjinieliberalnej,pisząconiejjako
atrakcyjnejpropozycjigruntownejmodyfikacjidemokracjiliberalnej.Alter-
natywatawwarstwiedeklaratywnejstanowinietylezaprzeczenie,alewręcz
37
Ibidem.
38
I.Krastew,S.Holmes,Poczuciekońca,[w:]Światło,którezgasło.JakZachódzawiódłswoich
wyznawców,Warszawa2020.
39
Ibidem.
40
Idem,TheStrangeDeathofLiberalConsensus,
n
JournalofDemocracy”2007,vol.18,no.4,s.58.
41
J.Zielonka,op.cit.,s.57-59.
