Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Wstęp
rzeźników,garbarzyipapierników21.Zwróconotakżeuwagęnazwiązanyztymstan
powietrzaiciekówwodnych22.Natomiastzupełnieuszłyuwadzebadaczyproblemy
dotycząceskutkówprowadzeniadziałalnościhandlowejnakondycjęsanitarnąośrod-
kówmiejskich23.
Dostrzeżonowhistoriografiitakżekwestieodnoszącesiędoidentyfikacjiźró-
dełzanieczyszczeńwśredniowiecznychinowożytnychmiastachjakoośrodkach
wytwórczościrzemieślniczejorazskupiskludzkich,atakżeichoddziaływania
naśrodowiskonaturalne.Główniepróbowanozdefiniowaćproblematykęba-
dawczą24.Częśćtegorodzajubadańkoncentrowałasięnaprawnychaspektacheko-
logiidawnychmiast25.
Osobnąkategoriąopracowańjestliteraturadotyczącakwestiiepidemicznych.
Jednakdotychczasbezpośrednimprzedmiotemzainteresowaństawałysięaspek-
tymedyczne26,prawne27orazspołeczneidemograficznezwiązanezwystępo-
waniemepidemii,zwłaszczazichkonsekwencjamidladawnychośrodkówmiej-
skich28.Zazwyczajniewielemiejscapoświęcanoanaliziestanusanitarnegomiast
jakopodstawowegoczynnikaepidemicznego,wdużejmierzekontentującsięogól-
nikowymistwierdzeniamioichwzajemnejkorelacji.Takiegostanurzeczynależy
zapewneupatrywaćwcharakterzeźródeł,wtymprzedewszystkimustawodawstwa
21K.L.Sachs,MetzgergewerbeundFleischversorgungderReichsstadtNürnbergbiszumEndedes30jäh‑
rigenKrieges,Mitt.d.Ver.f.Gesch.d.St.Nürnberg,24,1922,s.1-260;F.Efnger,ZurGeschichtedesFlei‑
schergewerbesderStadtLübeckimMittelalter,Zeitschr.d.Ver.f.Lüb.Gesch.u.Altertumskde,24,1928,
s.153-178;E.L.Sabine,ButcheringinMediaevalLondon,nSpeculum”,8,1933,s.335-353;G.Bayerl,Vor‑
industrielleGewerbeundUmweltbelastung.DasBeispielderHandpapiermacherei,nTechnikgeschichte”,
48,1981,s.206-238;J.Cramer,ZurFragederGewerbegasseninderStadtamAusgangdesMittelalters,
nDiealteStadt”,11,1984,s.81-111.
22G.Bayerl,ZurErforschungderLuf‑undWasserverschmutzunginvorindustriellerZeit,nSiedlungs-
forschung.Archäologie-Geschichte-Geographie”,6,1988,s.199-203;U.Sowina,Zanieczyszczeniewód
wmiastachśredniowiecznychiwczesnonowożytnych,Kw.Hist.Kult.Mat.,53,2005,s.319-330.
23B.Brummer,DerHandelmitFischenunddieFischerzunfinDanzig,Mitt.d.Westpr.Gesch.ver.,34,
1935,s.54-67.
24U.Troitzsch,HistorischeUmweltforschung:EinleitendeBemerkungenüberForschungsstandundFor‑
schungsaufgaben,nTechnikgeschichte”,48,1981,s.177-190;U.Dirlmeier,Umweltproblemeindeutschen
StädtendesSpätmittelalters,nTechnikgeschichte”,48,1981,s.191-205;N.Freytag,DeutscheUmwelt‑
geschichte-UmweltgeschichteinDeutschland.ErträgeundPerspektiven,nHistorischeZeitschrif”,283,
2006,s.383-407.
25G.Heine,UmweltbezogenesRechtimMittelalter[w:]UmweltinderGeschichte.BeiträgezurUmwelt‑
geschichte,hrsg.v.B.Herrmann,Göttingen1989;N.Lange,„Policey”undUmweltinderFrühenNeuzeit.
UmweltpolitikinHamburgalsSozialdisziplinierung,Zeitschr.d.Ver.f.Hamb.Gesch.,76,1990,s.13-40.
26E.Mummenhof,DieöfentlicheGesundheits‑undKrankenpfegeimaltenNürnberg[w:]Festschrif
zurEröfnungdesneuenKrankenhausesderStadtNürnberg,Nürnberg1898,s.1-122;E.Heischkel,Die
StraßeinderGeschichtederMedizin,nTechnikgeschichte”,23,1934,s.36-44.
27Müller,DiePolizeimaßregelnwiderdiePestseuchendes16tenund17tenJahrhundertzuStettin,
Balt.Stud.,9,1843,H.2,s.1-51;R.Reichert,AufdiePestantwortetdieOrdnung.ZurGenealogieder
Regierungsmentalität1700-1800,Öst.Zeitschr.f.Gesch.wiss.,7,1996,s.327-357.
28A.Karpiński,Wwalcezniewidzialnymwrogiem.EpidemiechoróbzakaźnychwRzeczypospolitej
wXVI-XVIIIwiekuiichnastępstwademografczne,społeczno‑ekonomiczneipolityczne,Warszawa2000.
