Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wjejgłośnejkomparatystycznejrozprawie
ONiemczech
,pozwalająprzypuszczać,iżjegorolauboku
uczonejSzwajcarkinieograniczałasiętylkodowzajemnej
fascynacji.NajlepszymprzykłademjestrozdziałStaël
osztucedramatycznej(częśćdruga,rozdziałXV),
rozpoczynającysięodstwierdzenia,iż„różnicemiędzy
teatremfrancuskimateatremniemieckimwyjaśnić
możnaróżnicamiwcharakterzeobunarodów”17(czylitak
jakHumboldtkończyswójesej),następnie–podobniejak
Humboldt,piszącogrzeaktorskiej(kreowaniuroli)–Staël
prowadziargumentacjędotyczącąkonstruowaniaprzez
FrancuzówiNiemcówpostacidramatycznej,podkreślając
antynomięzachodzącąpomiędzyincydentalną
namiętnością,którabardziejpodobasięFrancuzom,oraz
jednolitościącechcharakteru,którawydajesiębardziej
naturalnaNiemcom,byprzejśćpodkoniecwywodu
doróżnicwersyfikacyjnychwobujęzykach,
powodującychjejzdaniem,żenaprzykład„górnolotność
aleksandrynów,bardziejjeszczeniżelirutynadobrego
smaku,stajenazawadziewszelkiejzmianiewformie
itreścitragediifrancuskich”18.Dajezatemtensam
argument,coHumboldttłumaczący„nienaturalną”
–zdaniemNiemcówoczywiście–gręFrancuzów:„Czym
innymjestwymowaprozy,czyminnymwiersza,czym
innymrymyaleksandrynu,ainnymjamby.Aktor
francuskijest–mówiącszczerze–ciasnospętany
sznuramiiłańcuchami,wktórychjeśliudajemusię
poruszaćzlekkościąigracją,totylkodziękiwręcz
nadludzkiejsile”19.Obydwoje,HumboldtiStaël,
dochodząwkonsekwencjidowniosku,żekażdynaród
mawłasnąiodrębnąideęnaturalności,aledlaobu
narodówbyłobydobrze,abyichróżneopinienie
wywoływałykłótni,leczdyskusje.Czyzdaniemobojga
istniejedramatfrancuski,któryspełniawymagania
stawianeprzezNiemców?Tak.Obydwoje,Humboldt
w1799aStaëlw1810roku,podajątensamtytułitego
samegoautora.Humboldt:„Odnoszęjednakwrażenie,
żewparunowychdramatachdasięzauważyćtendencję
prowadzącądocelu,którywskazuję.Dlategotak
