Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
CharakterystykateoriinapięciaRobertaAgnew
zewnętrznymastanemwewnętrznym.Należypodkreślić,żeciągleuczymysię
swoichpotrzeb,gdyżgdypowtarzamypewneczynnościredukującenapięcie
orazzdobywamyprzedmioty,któresąkoniecznedożycia,zaczynająonena-
bieraćdlanaswartościistająsięsamewsobiepotrzebami.
Zutożsamianiempotrzebyzestanembrakuspotykamysięnietylkowkon-
cepcjachpsychologówzagranicznych,aleinagrunciepolskim.Wliteraturze
obcejdefinicjętakązbudowalim.in.SiergiejL.RubinsztejnorazRobertS.
Woodworth.Omawiajączagadnieniepotrzeb,pierwszyznich(1962)zwracał
przedewszystkimuwagęnato,żesąonewtórnewstosunkudopopędu.Ten
zkoleijestpoczątkowymetapemwuświadomieniusobiepotrzeby,stanowiącej
nodczutyalbouświadomionybrakczegoś,tzn.brakodzwierciedlonywpsychi-
ce,wewrażeniach,wuczuciach.Stanodczuwaniabrakujeststanemaktywno-
-pasywnym.Pasywnym,ponieważwpotrzebieprzejawiasięzależnośćczłowieka
odtego,czegomubrak,aaktywny,ponieważwpotrzebiezawartejestdążenie
dozaspokojeniaipragnieniaprzedmiotu,którymożejązaspokoić”(Jundziłł,
2000,s.9–10;za:Rubinsztejn,1962).
Potrzebaagresywnościrozwijasięnapodstawieemocjonalnegodoświadcze-
niafrustracji.Ówstanniezaspokojeniaważnychpotrzebrodzinapięcie,które
możebyćodreagowanezapomocązachowaniaagresywnego.Najczęściejchodzi
tuoblokowaniepotrzebybezpieczeństwaikontaktuemocjonalnego.Nega-
tywnedoświadczeniefrustracjizwiązanejestztakimizachowaniamirodziców,
jakstosowanieprzemocyfizycznej,werbalnejorazpsychicznej.Dziecko,które
częstoprzeżywategotypudoświadczenia,musisiędonichprzystosować.Naj-
łatwiejosiągnąćtozapomocąagresji,którarozładowujeskumulowanenapię-
cie.Zkoleipotrzebadominowaniarozwijasięnabazieemocjonalnejsłabości.
Poczucietoczęstowspółwystępujezdoświadczeniemfrustracji,gdyżrównież
jestzwiązanezaktamiprzemocyrodzicówwobecdziecka;dlategopotrzeba
dominacjiczęstotowarzyszypotrzebieagresji.Doświadczeniesłabościrodzine-
gatywnenapięcie,któremuniemożnadaćujściawkontakciezdominującym
rodzicem.Dzieciimłodzieżodnajdująwięcwswoimotoczeniuinnych,jeszcze
słabszychniżoni,ijeśliodreagowanieskumulowanegonapięciazapomocąza-
chowańdominacyjnychwstosunkudosłabszychjestdlanichźródłemradości,
toczynnościtebędąpowtarzane(Mudrecka,2004;Siek,1984).
Wodniesieniudoosóbnieprzystosowanychspołecznienależyzauważyć,że
proceswykolejeniaspołecznegorozpoczynasięodzaburzeństanuhomeostazy
