Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
GrzegorzPiWNiCKi
UniwersytetGdański
Meandrydemokracjiwczasieiprzestrzeni
StarożytnaGrecja
Nadałemprawatakdladobrych,jakidlazłych,nie
naginającsprawiedliwościdoniczyichżyczeń.
(Solonok.635-560r.p.n.e.)
AntycznaGrecjauważanajestzakolebkędemokracjieuropejskiej.Jestonarów-
nieżkolebkąteoriipolityki.Walki,jakietoczyłysięwewszystkichpaństewkachoraz
pomiędzyróżnymipaństwamiigrupamipaństewekgreckich,stanowiłypodłoże,na
którymwyrosłypierwszekoncepcjepolityczne.Starożytnifilozofowiegreccyzajmo-
walisięzarównoogólnąteoriąpolityczną,jakianalizowalikwestiezwiązanezesztu-
kąrządzenia.Bogactwoustrojówpaństwowych,liczneprzewroty,któremiałytam
miejsce,sąmateriałempolitologicznym,którywartostudiowaćdoczasówobecnych
zuwaginauniwersalnyiponadczasowyichprzekaz.
WwiekuV-IVp.n.e.nastąpiłrozwójiupadekdemokracjiateńskiej.Dwanazwi-
skaprzeszłydohistorii:DemokrytaiArystotelesa.Każdyznichreprezentowałinną
orientacjęfilozoficzną,innesiłyspołeczneikażdyznichinaczejujmowałzagadnienia
polityczne.Cowięcej,każdyznichwswoistysposóbopisałrzeczywistośćpolityczną.
To,cocidwajfilozofowiepisaliodemokracji,tyraniiiwalkachpolitycznych,stanowi
rzeczywistyfundamentwiedzypolitycznej,ajednocześniewdziełachtychfilozofów
znajdujemywszystkiepodstawoweelementy,umożliwiająceuchwycenietego,conas
najbardziejinteresuje:ustrojepolityczne,awnichmiejscedemokracjigreckiej.
WizjademokracjiDemokryta
DemokrytżyłwV-IVwiekup.n.e.Nieznamydokładnieanidatyjegourodzin,ani
śmierci,wiadomojednak,żedożyłsędziwego(zapewneok.100lat)wiekuwokre-
sie470-360r.p.n.e.ZwiedziłmiędzyinnymiBabilonię,Egipt,Persję.Przezpewien
czasprzebywałwAtenach.Nieznalazłszyjednakuznania,powróciłdorodzinnej
Abdery.Stroniącodżyciapublicznegopoświęciłsięwyłączniepracynaukowej.Był
jednymznajbardziejwszechstronnychmyślicieli,jakichwydałaludzkość.Zajmował
sięm.in.:filozofią,etyką,naturączłowieka,rozwojemprzyrody,estetyką,logiką,mu-
zyką,matematyką,geografią.Wszystkieniemaljegodzieła,abyłoichconajmniej
sześćdziesiąt,zaginęły,zniszczonenajprawdopodobniejwpierwszychlatachnaszej
eryprzezprzeciwnikówmaterializmu.Dodniadzisiejszegozachowałysięjedynie
