Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Rodzinairodzeństwowujęciusystemowym
15
powinnacechowaćprzepuszczalnośćielastyczność,gdyżwówczasrodzinama
dostępdoinformacjispozawłasnegokręgu,copozwalakształtowaćpotrzeby
poszczególnychczłonkóworazbudowaćindywidualnąhierarchięwyznawanych
wartości.Granicewewnętrznepełniąniecoinnąfunkcję–rozdzielająbowiemod
siebiepodsystemy.Ichspójnośćielastycznośćtocechy,któreniepozostająbez
wpływunarodzinnąkomunikację,ekspresjęemocjonalną,dążeniaiwyobrażenia
jednostekosobienawzajem.
1I1I2IKołowyModelOlsona
Systemrodzinnymożebyćcharakteryzowanynawielesposobów.Autorzy
odnoszącysiędosystemowejkoncepcjirodzinyuwzględnialitakieaspekty,jak
m.in.:przynależnośćiwzajemnazależność(Benjamin,1977),wymiarstylistycz-
ny,adaptacyjnośćorazoddziaływanieemocjonalne(Beavers,Hampson,1990)
czyteżpotwierdzanieiprzeciwstawianiesię(Gottman,2012).Podkreślasięzdol-
nośćsystemudoreagowanianazmieniającesięwarunkiotoczeniaistawania
imnaprzeciw,aleizwracauwagęnakoniecznośćzachowaniaindywidualności
ijednościrodzinnej.
PróbęintegracjiwiedzynatematcechrodzinypodjąłOlson(Olson,2000;
Olson,Gorall,2006),tworzącModelKołowyprzedstawionynarysunku2.Model
tenbazujenadwóchpodstawowychwymiarachżyciarodzinnego,takichjakSpój-
ność(Cohesion)iElastyczność(Flexibility)1orazwymiarzedodatkowym,pomoc-
niczym,tj.Komunikacji(Communication).Dwapierwszewymiaryopisanezostały
nakontinuachilustrującychpoziomichnasilenia.
Spójnośćdefniowanajestjako„emocjonalnawięźmiędzyczłonkamirodziny”
(Olson,2011,s.65).Odnosisięonadointymnościibliskościwrelacjiposzczegól-
nychosóbprzejawiającejsięm.in.wtworzonychkoalicjach,ilościwspólniespędza-
negoczasu,dzielonychzainteresowaniach,wielkościągrupywspólnychznajomych
iprzyjaciół.Poziomemocjonalnejbliskościwyznaczaobszary,wktórychmożliwe
jestotwarciegranicmiędzyposzczególnymijednostkamibądźpodsystemami.
AktualniewyróżniasiętrzypoziomySpójności:odNiezwiązania(bardzoniskipo-
ziom),przezZrównoważonąSpójność,skończywszynaSplątaniu(bardzowysoki
poziom).Najbardziejadaptacyjnydlafunkcjonowaniarodzinyjestśrednipoziom
Spójności(Margasiński,2009;Olson,2011).Członkowierodzin,wktórychdominu-
jezrównoważeniewzakresietegowymiaru,mająswobodęwrozwijaniuwłasnych
zainteresowańidoskonaleniupredyspozycji.Mogąujawniaćwłasnezdaniebez
narażaniasięnaodrzucenieiliczyćnawsparciewsytuacjachtrudnych.
OlsonujmujeElastycznośćjako„jakośćistopieńzmianzachodzącychwsys-
temach,związanychzprzywództwem,pełnionymirolamiizasadamiwzajem-
nychrelacjiorazwynikającychzprocesównegocjacyjnychpomiędzyczłonkami
1
WewcześniejszychpracachOlsonposługiwałsięnazwą„adaptacyjność”czyteż„zdolność
przystosowania”.Termin„elastyczność”wprowadziłwroku2000.
