Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
M.Adamska-Chudzińska,Uwarunkowaniasprawnościzawodowejczłowiekaworganizacji.
Aspektprospołeczny,Kraków2012,ISBN978-83-7252-561-1
©CopyrightbyUniwersytetEkonomicznywKrakowie,Kraków2012
26
ski,dokonujezmianiodkryć.Imwyższypoziomrozwojuprocesówmyślowych,
tymwiększagotowośćpracownikadopodejmowaniazróżnicowanychzadań.
Procesypoznawczewzajemniesiędopełniająiwspółdecydująomożli-
wościachczłowiekawzakresieodzwierciedlania,utrwalania,przetwarzania
izmienianiarzeczywistościzawodowej.Wypełniająjegoaktywnośćpsychiczną
skoncentrowanąwokółdziałaniazawodowego.
Drugagrupacechosobowościczłowiekaobejmujepoziomrozwojuintelek-
tualnegodeterminującywystąpieniewłaściwości,odktórychzależypoziom
wykonaniadziałań.oneczęstoutożsamianezesprawnościąumysłowączło-
wieka.Wskazaćtunależyprzedewszystkimogólneispecjalnezdolnościczło-
wieka7.Zdolnościogólnerównoznacznezpojęcieminteligencji.Przejawiają
sięwogólnym,sprawnymwykorzystywaniufunkcjipoznawczych(zwłaszcza
myślenia)iłatwościrozwiązywaniatrudnychzadańwoptymalnyioryginalny
sposób.Istotąinteligencjigłównieogólnezdolności:uczeniasię,spostrzegania
zależnościiwyciąganiawniosków.Zkoleizdolnościspecjalneodnosisiędokon-
kretnejdziedzinydziałalnościspołecznej,wktórejsięoneujawniają.
Należyzauważyć,żezdolnościczłowiekanależądowłaściwościinstrumen-
talnych.Oichwpływienajakośćwykonywanejpracydecydującele,wktórych
wykorzystywane.Mogąbyćonezgodnezcelamiorganizacjilubdezorgani-
zująceje.Niestanowiąwięcczynnikabezpośrednioróżnicującegoaktywność
zawodowąludzi.Sprzyjająsprawnościdziałania,aleniedecydująocharakterze
uzyskiwanychefektów.
Kolejnąsferąosobowoścideterminującąpredyspozycjepsychiczneczłowieka
procesyemocjonalne8.Rozwójemocjonalnywpływanapoziomsamoregu-
lacjiumysłowejczłowiekaitymsamymnamożliwośćracjonalnegodziałania.
Istotnąkwestiąwtymzakresiepozostajepoziomuświadomieniasobieemocji
iumiejętnośćpodjęcianadnimikontroli.Niekontrolowanywpływemocji
wyraźniedezorganizujesprawnedziałanie.Wutrzymaniuwysokiejsprawności
zawodowejistotnąrolęodgrywadojrzałośćemocjonalnaczłowieka.Przejawia
sięonawświadomymrozpoznawaniuwłasnychstanówwewnętrznychoraz
zdolnościdopoddaniaichsamokontroli,atakżewumiejętnościrozpoznawania
emocjiuinnych.Samoświadomośćisamokontrolanadprzeżywanymiemocjami
7A.Matczak,Różniceindywidualnewrozwojupsychicznym[w:]Psychologiarozwoju
człowieka,t.3:Rozwójfunkcjipsychicznych,red.B.Harwas-Napierała,J.Trempała,Wydawnic-
twoNaukowePWN,Warszawa2006,184–187;J.Strelau,Psychologiaróżnicindywidualnych,
WydawnictwoNaukoweScholar,Warszawa2002,s.70–72;M.Węgrzecka,Zaryspsychologii,
WydawnictwoAEwKrakowie,Kraków2000,s.86–89.
8J.Reykowski,Emocjeimotywacja[w:]Psychologia,red.T.Tomaszewski,PWN,War-
szawa1982,s.571;P.Saloveyiin.,Aktualnekierunkiwbadaniachnadinteligencjąemocjonalną
[w:]Psychologiaemocji,red.M.Lewis,J.M.Haviland-Jones,GWP,Gdańsk2005,s.636–638;
J.E.Karney,Człowiekipraca.Wybranezagadnieniazpsychologiiipedagogikipracy,Międzyna-
rodowaSzkołaMenedżerów,Warszawa1998,s.113–114.