Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
posługiwałsiędosyćbanalnymwyrażeniem:„Zasadniczo”,ale
odczasuwyboróww„Jockeyu”,ilekroćmówionoosprawieDreyfusa,
zarazzjawiałosię„Zasadniczo”:„SprawaDreyfusa,sprawaDreyfusa,
łatwosiętakmówi,aletanazwajestniewłaściwa;toniejestsprawa
religii,ale«zasadniczo»sprawapolityczna”.Pięćlatmogłoupłynąć,
aniesłyszałosię:„Zasadniczo”,oilewciągutegoczasuniemówiło
sięosprawieDreyfusa;alejeżelipoupływiepięciulatnazwisko
Dreyfusawróciłowrozmowie,natychmiastwracałoautomatycznie:
„Zasadniczo”.Książęnieznosiłzresztą,abymówionootejsprawie,
„któraspowodowała(powiadał)tylenieszczęść”,mimoiżnaprawdę
czułybyłtylkonajedno:naswojąprzegranąw„Jockeyu”.
Toteżowegopopołudnia,kiedyprzypomniałempani
deGuermantesczerwonąsuknię,którąmiaławieczórukuzynki,pan
deBreautebardzoźlesięwybrał,kiedy,chcąccośpowiedzieć,przez
niewytłumaczoneinieobjaśnioneprzezniegoskojarzenie,
manipulującjęzykiemwzesznurowanychustach,zaczął:
—ApropossprawyDreyfusa...-(Czemu„sprawyDreyfusa”:
chodziłotylkooczerwonąsuknięizpewnościąbiednyBreaute,który
zawszechciałtylkozrobićkażdemuprzyjemność,niemiałwtym
cieniazłejintencji.)AlesamonazwiskoDreyfusasprawiło,żeksiążę
Błażejzmarszczyłjowiszowebrwi.-Powtarzanomi-rzekłBreaute
-dośćładnepowiedzenie,dajęsłowo,bardzosubtelne,poczciwego
Cartiera(uprzedźmyczytelnika,żeówCartier,bratpani
deVillefranche,niemiałcieniazwiązkuzjubileremtegożnazwiska),
comniezresztąniedziwi,boonmadowciputyle,żemógłby
goodprzedać.
—Och-przerwałaOriana-niejabymgozpewnościąkupiła.Nie
umiempowiedzieć,jakmniepańskiCartierzawszenudził,nigdynie
mogłamzrozumieć,cozaniesłychaneurokiLolodeLaTrémoille
ijegożonaznajdująwtymnudziarzu,któregozastajęunich
zakażdymrazem,kiedytamidę.
—Dłogaksiężno-odparłBreaute,któryztrudnościąwymawiał
literę„r”-jestpanibardzosułowadlategodobłegoCałtiere.Prawda,
żeonzanadtosięzadomowiłuLaTrémoille’ów,aleostatecznietojest
dlaLolarodzaj,jakbytopowiedzieć,wiernegoAchata,gatunek,który
stałsiębiałymkrukiemwobecnychczasach.Wkażdymrazieoto
powiedzenie,któremipowtórzono:Cartiermiałrzec,żejeżelipan
Zolastarałsięmiećprocesinaraziłsięnaskazanie,toabydoznać
wrażeń,którychjeszczenieznał,człowiekasiedzącegowwięzieniu.
