Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wytrącałamipiórozręki;płakałemzwściekłości,myśląc,żenigdynie
będęmiałtalentu,żeniemamzdolnościiżeniebędęmógłnawet
skorzystaćzszansypozostanianazawszewParyżu,jakąmidaje
bliskawizytapanadeNorpois.Jedyniemyśl,żebędęmógłzobaczyć
Bermę,łagodziłamojązgryzotę.Aletaksamojakbyłbymchciał
oglądaćburzęjedynienawybrzeżach,gdziebywanajgwałtowniejsza,
taksamobyłbymchciałujrzećwielkąaktorkęjedyniewjednej
zklasycznychról,wktórych,jakmitomówiłSwann,sięgałaszczytu.
Kiedywnadzieicennegoodkryciapragniemykosztowaćpewnych
wrażeńnaturylubsztuki,niezbytjesteśmyskłonnizadowolićsięwich
miejscewrażeniemsłabszym,zdolnymomamićnascodościsłej
wartościPiękna.BermawAndromace,wKaprysachMarianny,
wFedrzetobyłyowerzeczysławne,którychtakłaknęłamoja
wyobraźnia.GdybymusłyszałBermęrecytującątenwiersz:
Mówią,żenasopuszczaszwnajbliższejgodzinie,Książęitd.
doznałbymtegosamegozachwytucowdniu,wktórymgondola
zawiozłabymniedostópTycjanauFrarilubCarpacciawSanGiorgio
deiSchiavoni.
Znałemtewierszejedyniezprostejczarno-białejreprodukcji
wdruku;alesercebiłomi,kiedymmyślał,nibyoziszczeniujakiejś
podróży,żeujrzęjewreszcieskąpanewrozsłonecznionejatmosferze
złotegogłosu.CarpacciowWenecji,BermawFedrze,arcydzieła
sztukimalarskiejlubdramatycznej!—związanyznimiurokczynił
znichcośtakżywego,toznaczytakniepodzielnego,żegdybym
zobaczyłCarpacciawLuwrzelubBermęwjakimśnieznanym
miutworze,niedoświadczyłbymtegorozkosznegozdumienia,iżnagle
oczymojeotwarłysięwobecniepojętegoijedynegoprzedmiotutylu
tysięcymoichsnów.OczekujączarazemodBermyobjawienia
pewnychformszlachetności,bólu,sądziłem,żeto,cojestwjejgrze
wielkieiprawdziwe,musibyćwiększeiprawdziwsze,gdyaktorka
zwiążetozdziełemistotnejwartościzamiastjedyniehaftowaćprawdę
ipięknonamiernejipospolitejkanwie.
GdybymwreszciezobaczyłBermęwjakiejnowejsztuce,niełatwo
bymibyłoosądzićjejkunszt,jejdykcję,skoroniemógłbymdokonać
rozdziałumiędzytekstem—nieznanymmizgóry—atym,
cobymuprzydałyakcentyigesty,zlewającesiędlamnieztekstem;
natomiastdawnedzieła,umianenapamięć,zdawałymisięniby
wielkieprzestrzenie,umyślniezastrzeżone,gdziebymmógłzcałą
swobodąoceniaćinwencje,jakimi,nibyfreskiem,pokryłabyjeBerma
