Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
33
sięserięzdarzeńonieprzewidywalnychskutkach.Podobnienieograniczonypowinien
byćichzasięg.Oznaczatototalneotwarcieteatruispektakluorazuczynieniezniego
rodzaju„pierwszegoporuszyciela”otaczającejrzeczywistości,prowadzącegodomniej
lubbardziejewidentnych,leczistotnychjejprzeobrażeń.
WspółautoremmanifestubyłFrancescoCangiullo,autorutworów,którestały
sięwizytówkąteatruzaskoczeniaiktórefuturyścizabralizsobąnanajbliższetour-
née61.WystawianomiędzyinnymiwcześniejszeżartysceniczneNonc,èuncane62,
Detonazione63czyLuce64oraznapisanespecjalnienatęokazjęGiardinipubbliciczy
MusicadaToletta.
Bohaterem„syntezynocy”Nonc,èuncane(1915,Nipies)jestTen,któregonie
ma.Kurtynapodnosisię,bypokazaćpogrążonąwmrokuulicęiprzebiegającegoprzez
niąpsa65.WsyntezieDetonazione(1915,Wystrzał)najważniejszajestrewolwerowa
kula.Jakpoprzednio,ciemnośćnasceniesugeruje,żezapadłanoc.Przezminutępanu-
jecisza.Potemdajesięsłyszećwystrzałzbroni.NiecopóźniejszasztukaLuce(1919,
Światło)niezadowalasięzaskoczeniemwidowni,leczdomagasięwyraźniejejudziału.
AlenajwyraźniejdziejesiętakwinnejpropozycjiCangiulla,Consigliodileva66(1916,
Komisjapoborowa).PostacitejsztukitoPaństwoMłodzi,Przyjaciel,Dyrektorteatru,
Przechodzień,Ktośztłumu.PanMłodyzostałdwukrotnieodrzuconyprzezkomisjępo-
borową,askoroniemożesłużyćojczyźnie,postanawiasięożenić.Cóż,jeśliokazujesię,
żePannaMłodaniejestdziewicą.Koniecznyjestwięcrozwód.Nimtojednaknastąpi,
Dyrektorteatrupostanawianajpierwwyraźnieuzmysłowićwidzom,że„towszystko
dziejesięteraz”,anastępniepoddaćichoceniePannęMłodą.Kobietaniechcepodejść
dorampy,leczzachęcająceokrzykipublicznościinieugiętawolaDyrektorapowodują,
żewkońcustajezawstydzonaprzedpublicznością.
Giardinipubblici(1921,Ogrodypubliczne)to„teatralnaniespodzianka”,napisa-
naprzezMarinettiegoiCangiulladlazilustrowania,czymmabyćzapowiadanyteatr.
Granojązwykorzystaniemdekoracji,którąstanowiłaplanszaautorstwaCangiulla
zcykluAlfabetZaskoczenia,przedstawiającatrzynianiezniemowlakamiutworzone
zwielkichliterBiósemek67.Rzeczdziejesięwogrodzie:jakaśparatulisięnaławce,
awpobliżu„niań”kręcisięjakiśpodejrzanytyp.Sześciuautomobilistówrozsiadłosię
naśrodkuscenyjakwsamochodzieisymulująjazdę:wykonująruchy,któreprzywodzą
namyślbraniewirażu,toznówpodskakująjaknanierównejnawierzchni.Kierowca
61OlosachtegotournéepiszeG.Antonucci.Por.Ilteatrodellasorpresa.Lospazioliberato,w:Laregia
teatraleinItalia,Ed.Abete,Roma1978,s.125–133,orazw:Cronachedelteatrofuturista,Ed.Abete,Roma
1975,s.185–195.
62F.Cangiullo,Nonc,èuncane(TSF–Avvenimenti–1915),TFS–1916,s.87.Por.s.209.
63F.Cangiullo,Detonazione(TSF–Avvenimenti–1915),TFS–1916,s.87.Por.s.209.
64F.Cangiullo,Luce(„Dinamo”,Roma,1919,nr2),TFI,t.2,s.16–17.Por.s.85.
65Jakożepiesniezawszechętnieprzemierzałscenę,CangiulloiMarinettiopracowaliinnywariant
syntezy:podnoszonokurtynę,leczprzezdłuższyczasnicsięniedziało.Gdypublicznośćzaczynałasięnie-
cierpliwić,pojawiałsięMarinettiipytał:„Widzieliściepsa?”„Nie”padałazgodnaodpowiedź,coMarinetti
kwitowałsłowami:„Iwtymcałydramat,niezorientowaliściesię?”.Por.G.Lista,FrancescoCangiulloeil
futurismoaNapoli,s.95.
66F.Cangiullo,Consigliodileva,„L’Italiafuturista”,Firenze,25lipca1916,nr4.
67PlastycznyprojektCangiullapojawiłsięw„L’Italiafuturista”,4listopada1917,nr32.Sztukęgrano
wczasiefuturystycznychtournées,ajejtekstopublikowanowwychodzącejweWłoszechiweFrancji„Il
Futurismo”/”LeFuturisme”,Paris–Milano,11stycznia1922.
