Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wpostacireliefówprzedstawiającychbóstwa,pod-
wszystkierostrazrejonuWyspEgackichmająformę
czasgdydekoracjaEgadi1sprowadzałasiędopro-
trójzębów(rostrumtridens).Wiązałosiętozsymboliką
stychrozet28.
bogamórz,Posejdona/Neptuna.Zatoichornamentyka
Wszystkieteinskrypcjezdająsiępoświadczać,
jestbardziejurozmaicona.WEgadi1sątoprosterozety,
żemiejscemprodukcjirostrówbyłRzym,wramach
natomiastwEgadi4iEgadi6-uskrzydloneWik-
poszczególnychprogramówbudowyokrętów,oraz
toriewznoszącewjednejręcewieniec,awdrugiej
żewielkąrolęwtymprocesieodgrywalikwestorowie29.
palmę.Ichodpowiednikiznajdujemynaniektórych
Stanowiąunikatowe,jednoznajwcześniejszych,epigra-
rzymskichmonetachzepoki.ZczasówIwojnypuni-
ficzneświadectworepublikańskiejinstytucjikwestury
ckiej,zlat265-242p.n.e.,pochodziseriasrebrnych
wIIIw.p.n.e.Znaszegopunktuwidzenianajcenniejsza
didrachmemitowanychprzeztriumvirimonetales.
wskazówka,jakiejnamudzielają,dotyczyróżnicwtrak-
WidniejenanichuskrzydlonaWiktorianadziobie
towaniuprowadzeniawojnyzestronyKartagińczyków
okrętu.Naniektórychmonetachprzystrajawień-
iRzymian.Oilerostrapunickiezawierajązaklę-
cemgałąźpalmową30.KultWiktoriizapuściłgłębo-
ciaimodlitwydobogów,rzymskiezzimnąprecyzją
kiekorzeniewRzymiewepocedecydującychwalk
odnotowująstosowneprocedurynadzoruwykonania
opodbójItalii.Wroku294p.n.e.wódzrzymski
broni.Broni,dodajmy,wykonywanejniemalnseryj-
Q.PotumiusMegelluspoświęciłtejboginiświątynię
nie”,woparciuostandaryzacjęprodukcji,jejnadzoru
naPalatynie.Zapewneteżnieprzypadkowomotyw
idokumentacji.
WiktoriiczęstopojawiałsięwIIIw.p.n.e.namo-
Nowerostrawyróżniateżformaizdobiącajeiko-
netachzSycyliiipołudniowejItalii,czylitam,gdzie
nografiagreckiegopochodzenia.Oilenostrza”ros-
Rzymstarałsięugruntowaćswojąpotęgę.Ukaza-
trówzAthlitiAcqualadronisąwkształciemieczy,
nanarepublikańskichmonetachWiktoriazreguły
trzymawprawejręcewieniec,awlewejgałązkępal-
28
Niewiadomodokładnie,skądpochodzitopierwsze
mowąalboinsygniawojskowe31.
wyróżniasiępodwzględemikonografii,inskrypcjiiniewielkich
rozmiarów;mierzyzaledwie85cm.Możliwe,żenienależygowią-
rzawznanymdobrzehistorykomwojskowościhełmie
ZkoleinarostrumEgadi7widniejegłoważołnie-
znalezionerostrumwrejonieWyspEgackich.Natlepozostałych
zaćzprzebiegiemIwojnypunickiej.
typuMontefortino.Jegonapolicznikimająidentycz-
29
Nainskrypcjachpojawiająsięimionałącznietrzechkwe-
nykształtjaknapolicznikiznalezionewewnątrzro-
storów(Papirius,PubliciusiQuinctius),którzyprzeprowadzali
probatiorostrów;zkoleiEgadi1poświadczaprobatiowwyko-
naniukolegiumsześciuurzędników.Niejestdokońcajasne,jak
możnawtymkontekścietłumaczyćwzmiankiokwestorach.Prob-
strumEgadi6.Niewiadomo,czychodzitutajoper-
sonifikacjęRzymu,boginiMinerwy,czyteżpoprostu
ożołnierza.Wkażdymraziejegotwarznajwyraźniej
lempoleganatym,żeniedowodzilioniflotąrzymską.Niedys-
zostałacelowozatarta.Hełmwieńczącharakterystyczne
ponowalinawetimperium,czylidowództwemwojskowym;poza
tymbyłoichniewielu,zaledwieczterech.Zdrugiejstronywiemy,
żewIIIw.p.n.e.pojawilisięnowitzw.quaestoresclassicialboita-
30
ZwiązekmiędzyprzedstawieniamiuskrzydlonychNikai/
lici.ZnanynamteżtytułquaestorOstiensissugerujezwiązkikwe-
Wiktoriiarostramijestdobrzeudokumentowanywsztucegre-
storówzportemwczasach,kiedyjeszczenienadzorowalispraw
ckiejodczasówhellenistycznych.Ichprzedstawieniaznajdu-
związanychzanonną.Datapojawieniasiętychurzędników,ich
jemynalicznychmonetachzSamosiMacedonii(naemisjach
liczbaiuprawnieniaorazlokalizacjaurzędusąprzedmiotemspo-
srebrnychdrachmDemetriosaPoliorketesazlat298-295p.n.e.
rówbadaczy.Możliwe,żezajmowalisięorganizacjąfloty,wtym
Nikewzlatujezdziobuokrętu,niosącwprawejręceinstru-
okrętówwystawianychprzezitalskichsojuszników.Znaleziska
mentmuzyczny,salpinx,awlewejstylis,czyliskrzyżowanebelki
zWyspEgackichprzeważająszalęwstronętakiejwłaśnieinterpre-
narufieokrętu,naktórychumieszczanogodłaalbowizerunki/
tacjiquaestoresclassici.Coarellipodkreśla,żekompetencjenowych
imionabóstw)inamonumentachwznoszonychkuuczczeniu
kwestorówmusiałyobejmowaćsprawyfinansoweiorganizacyjne
militarnychtriumfów,poczynającodznanegomonumentu
związanezprzygotowaniem,wyposażeniemiutrzymaniemfloty
naagorzewKyrenie.Zazwyczajprzyjmujesię,żechodziłooupa-
wojennej,aleniesprawowaniemdowództwa.Prawdopodob-
miętnieniewotumwpostacirostrumzłożonegobóstwupozwy-
nietakaewolucjaurzędukwestorówwynikałazeskalinowych
cięstwienamorzu.
zadańzwiązanychzorganizacjąfloty,jakizfaktu,żestoczniebyły
31
Wieńceipalmyjakosymbolezwycięzcówpojawiłysię
wydzierżawianeprywatnyminwestorom.Zapewneprobatioobej-
wśródRzymianw293r.p.n.e.,podpatrzone-jaksamiprzyzna-
mowałacałośćokrętów,anietylkorostra.Zewzględunatrwa-
wali-uGreków,zob.TytusLiwiusz,DziejeRzymuodzałożenia
łośćidobrąwidocznośćstanowiłyjednaknajlepszennośniki”dla
miasta,ks.VI-X,tłum.A.Kościółka,Wrocław1971,s.270:
poświadczającychjąinskrypcji,zob.F.CoarelliIquaestoresclassi-
nWtymroku[293p.n.e.]porazpierwszyci,cootrzymaliwień-
ci…;T.Gnoli,PetronioeNevio:notaaPetron.30,1s.,nEikasmos”
cezazasługiwojenne,oglądaliigrzyskarzymskiewwieńcach
2012,23,s.249-258;M.Cébeillac-Gervasoni,QuaestorOstiensis:
nagłowie,azwycięzcywigrzyskachwtedyporazpierwszydostali
unefonctioningrate?[w:]Hocquoquelaboris…,s.53-62.
wnagrodę-wedługzwyczajuprzywiezionegozGrecji-palmy”.
25
